In 1862 zond het Britse rijk de Ottomaanse geleerde Abu Bakr Effendi naar de Kaap van Goede Hoop in Zuid-Afrika, om de moslimgemeenschap daar te onderwijzen in islamitische cultuur en filosofie.
Onlangs vroegen 15 van zijn afstammelingen, die nog in Zuid-Afrika wonen de Turkse nationaliteit aan. Ze kregen die per presidentieel decreet op 20 augustus.
“Wij zijn allen aanhangers van Effendi”, tweette Turks ambassadeur Elif Çomoğlu Ülgen op 16 september.
Today, we officially reconnected with the descendants of Ebu Bekir Efendi, a religious scholar the Ottoman Sultan Abdulaziz had appointed to Cape Town in 1863, who had spent the rest of his life there. His descendants still carry his last name “Effendi”. (1/4)
— Elif Çomoğlu Ülgen (@UlgenElif) September 16, 2020
“Hij zorgde voor een sterke band tussen het Turkse volk en de Zuid-Afrikaanse gemeenschap, die meer dan 100 jaar verbroken is geweest. We zijn blij dat die band nu hersteld is.
Het waren 14 van de afstammelingen van Effendi die hun voorvader op het spoor kwamen. In 2017 en 2018 trokken ze naar Turkije en bezochten daar de Oostelijke provincie Erzurum en de stad Istanboel, beide woonplaatsen van de geleerde.
Oorspronkelijk kwam Effendi uit Shahrizor, het huidige Irak. Daar kreeg hij zijn basisopleiding. Na de dood van zijn vader verhuisde hij naar Istanboel, waar hij nog 5 jaar studeerde. Zijn opleiding rondde hij af in Bagdad, waarna hij terug bij zijn familie ging wonen, die inmiddels verhuisd was naar Erzurum.
In 1862 keerde hij terug naar Istanboel om hulp te zoeken voor de inwoners van Erzurum, waar toen hongersnood heerste. Daar werd hij door de overheid gevraagd om de moslims op de Kaap van Goede Hoop te onderwijzen.
Zijn nieuwe leerlingen kwamen uit een Javaanse gemeenschap van 3 miljoen mensen, die sinds de 18de eeuw door de Nederlanders als gevangenen naar Zuid-Afrika gehaald werden. De Nederlanders verboden de Javaanse taal, cultuur en tradities.
Het gebrek aan kennis over de islam deed veel bijgeloof ontstaan en zorgde ook voor het ontstaan van verschillende groepen die elkaar bestreden.
Einde aan de conflicten
De Britten, die later de controle over Zuid-Afrika overnamen, vonden de situatie alarmerend en vroegen koningin Victoria om een islamitische geleerde naar het gebied te sturen. Die zou dan een einde moeten maken aan de conflicten. De koningin beschouwde de Ottomaanse geleerden als autoriteiten op dit gebied. Daarom contacteerde ze sultan Abdülaziz, die haar Effendi aanraadde.
Op 3 september 1862 vertrok Effendi voor zijn nieuwe missie in Zuid-Afrika. Zijn reis verliep via Parijs en Londen. In die laatste stad contacteerde hij het Britse ministerie van Buitenlandse Zaken.
Na 2 maanden in Londen trok hij naar Liverpool, waar hij zich inscheepte voor de Kaap. Hij kwam er aan op 17 januari, en werd er verwelkomd door de Britse gouverneur-generaal.
De plaatselijke moslimgemeenschap was ook blij met zijn komst. Na 15 dagen op de Kaap bleek zijn toewijding aan zijn nieuwe leerlingen, want toen was zijn onderwijsinstelling klaar. De eerste 300 leerlingen kwamen er nog eens 5 dagen later aan.
