Het is een regenachtige maandagmiddag als we de heer Dominique Ugeux in Brussel ontmoeten. Een zeer verzorgde oudeheer, die liever zijn leeftijd verbergt in het bijzijn van “jonkies” als ons. We nemen plaats in een hoekje op het 1ste verdiep en zonderen ons af van de grauwe regen en de sirenes die weerklinken in de achtergrond.
De heer Ugeux is een bereisd en belezen man en heeft meer dan 65 jaar ervaring in de Afrikaanse wereld en besloot in 2015 zijn stilte te begraven en het boek “L’assassinat de Khaddafi” te schrijven omdat, zoals hij het zegt: ”De waarheid eindelijk naar buiten moest komen”.
“Zoals de titel zegt, het gaat over de moord op Khaddafi, maar niet enkel over dat. Het gaat ook over de periode ervoor en wie er eigenlijk verantwoordelijk voor was en waarom het gebeurde. Eigenlijk komt de moord op hem pas ten tonele op het einde, dus als u mij toelaat, wil ik graag bij het begin beginnen.
U moet weten dat Khaddafi, ondanks al de gruweldaden die men hem toeschrijft, zeer nauwe banden had met het Westen. Zo goed zelfs dat, toen Sarkozy (ex-president van Frankrijk) verkozen werd in mei 2007, hij reeds in juli, Libië bezocht. Khaddafi op zijn beurt bezocht hem terug in december van hetzelfde jaar en een bezoek dat oorspronkelijk 3 dagen moest duren, werd verlengd met nog eens 3 dagen omdat hij als een koning werd ontvangen. Tijdens datzelfde bezoek, hadden Khaddafi en Sarkozy het over economische transacties en eventuele projecten voor de toekomst, zoals een TGV-lijn tussen Tripoli en Benghazi, nucleaire centrales en wapens. Hoewel er uiteindelijk weinig werd gerealiseerd toont het toch aan hoe goed de relaties tussen beide landen waren.
Complot Khaddafi
De relaties bleven status quo, tot november 2010, juist voor de Arabische lente, toen de heer Bernard-Henry Levy tevoorschijn kwam. In mijn ogen een pseudo humanist, zogezegde filosoof, eerder een rijkeluiskind, die een enorm fortuin van zijn vader had geërfd en die erop uit was om Khaddafi voor zijn eigen doeleinden te elimineren. Meneer Levy organiseerde in het hotel Concorde La Fayette een vergadering met meerdere Libische zakenmensen en anderen die tegen het regime van Khaddafi waren. Waarover ging deze bijeenkomst? In mijn optiek, een complot tegen Khaddafi.
Khaddafi = doelwit Westen
Fast forward naar februari 2011. Het moment dat de Arabische lente ook Libië treft.
Tot op de dag van vandaag begrijp ik nog altijd niet waarom Khaddafi het doelwit werd van het Westen. Hij was zeer populair en werd door velen als de meest anti-moslimleider van de Afrikaanse wereld beschouwd, had goede relaties met veel Westerse landen en werkte zeer nauw samen met meerdere geheime diensten, zoals de CIA, MI6 en Mossad in hun strijd tegen DAESH. Dit laatste punt is zeer belangrijk, want de dood van Khaddafi had werkelijk desastreuze gevolgen hierop. Maar daar komen we op terug.
Libiërs waren gelukkig
Het aantal mensen onder de armoedegrens was lager dan vele Europese landen en ze hadden een grote koopkracht. De Libiërs waren gelukkig. Huisvesting, hospitalisatie en medicijnen, elektriciteit en andere nutsvoorzieningen en onderwijs waren gratis. Btw bestond niet en er was geen rente op leningen. Libië telde in die tijd ongeveer 6 miljoen inwoners, met nog eens rond de 3 miljoen inwijkelingen of migranten. Iedereen werd gelijk behandeld, al moet ik er ook aan toevoegen dat de autochtone bevolking in sommige gebieden iets meer bevoordeeld werd. Ik was in 2009 in Libië en passeerde langs de bouwwerf van de grootste luchthaven van Afrika of die de grootste ging worden. Dit is de historie. Laten we komen tot wat er gebeurd is. Ondanks Frankrijk maandenlang achter een mandaat had gevist bij de VN om Libië binnen te vallen, kreeg Sarkozy een beschermingsresolutie en een No Flight Zone over Benghazi.
Vrije spel voor terreurorganisaties
Ondanks deze resolutie, besloot Frankrijk toch Tripoli aan te vallen en in het verlengde Khaddafi te vermoorden. Laten we nu kijken wat dit allemaal als gevolg had. Obama noemde het binnenvallen in Libië als één van de grootste vergissingen ooit. Omdat het Westen een enorme bondgenoot in de Afrikaanse wereld en zeker tegen DAESH had verloren. Het land viel ten prooi aan een situatie waarbij het vaak tot schermutselingen kwam tussen verschillende milities. Libië is er nu erger aan toe dan het ooit het geval was onder het bewind van Khaddafi. Maar de vernietiging van Khaddafi in Libië heeft DAESH ook vrij spel gegeven in Syrië.
Langs de andere kant heeft het ontbreken van een sterke regering en de onstabiliteit van het land ertoe geleid dat veel vluchtelingen de kans waagden, en nog altijd wagen, om verder naar Turkije te reizen of de oversteek naar Europa te doen.
“Dus kort samen gevat: Frankrijk heeft niet alleen een VN-resolutie met de voeten getreden, een land volledig gedestabiliseerd, maar is ook grotendeels verantwoordelijk voor de sterke aanwezigheid van DAESH in Syrië en dus ook een vluchtelingenproblematiek in Europa. En dit allemaal uit persoonlijk gewin onder het mom van de Arabische Lente en democratie.”