Samenvatting: De ‘metalen groep’ bestaat uit vuilnismannen van de stad Ankara. Ze maken instrumenten van materiaal dat ze in vuilnisbakken vinden. Ze recycleren het en geven er vervolgens publieke concerten mee.
https://www.youtube.com/watch?v=pvp9Hys0Xyw
“Alles in de natuur heeft een klank, zelfs vuilnis,” zegt Sertaç Akın, vuilnisman in het district Çankaya (provincie Ankara). Akın richtte 2 jaar geleden een muziekgroepje op samen met 11 collega’s. Sindsdien vormen zij ‘de metalen groep’. Ze spelen op instrumenten die ze vinden tussen het vuilnis.
De Metalen Groep (Grup Teneke in het Turks) geeft concerten over heel Turkije, maar hun hoogtepunt was toen ze voor duizenden mensen mochten optreden ter gelegenheid van de Dag van de Arbeid. De volgende dag mochten ze nog eens optreden op het Filmfestival van de Arbeid.
Het concert vond plaats een maand na de gemeenteraadsverkiezingen, waarbij de regerende Partij voor Rechtvaardigheid en Ontwikkeling na bijna 20 jaar de hoofdstad moest prijsgeven, ten voordele van de Republikeinse Volkspartij (CHP). Het district Çankaya, waar de groepsleden vandaan komen, is het grootste district van de provincie Ankara en traditioneel een CHP-bastion.
Onze reporter was ook aanwezig bij het concert op de Dag van de Arbeid. De groepsleden kwamen op in hun werkkledij en speelden op de instrumenten die ze vonden of zelf maakten van afval. Iemand bespeelde een baglama, een snaarachtig instrument met een lange hals en zeven snaren; iemand anders had twee grote metalen blikken aan elkaar vastgemaakt met een ander stuk metaal, en zo een drum gemaakt. Hij sloeg op de metalen blikken om een bastoon te laten horen, en op het tussenstuk voor een hogere toon. Ook de drumstokken waren gered uit het afval. Twee opgelapte fluiten ondersteunden de drum en de twee zangers.
Sertaç Akın, de lead zanger die aan het publiek een staande ovatie ontlokte met een één-meimars, studeerde archeologie. Hij vond geen andere job en ging dus maar in dienst als vuilnisman bij de gemeente. Dat is geen gemakkelijke job, zegt hij. “Het moeilijkste in deze wereld is vuilnis van straat oppikken en op een vrachtwagen laden. Als de mensen hun werkdag erop zit, gaan ze naar huis om uit te rusten. Maar wij beginnen dan pas te werken, en verzamelen het afval dat zij hebben weggegooid.”
“Dan sta je voor een stapel vuilniszakken die niemand wil aanraken en jij moet ze op de vrachtwagen laden. Je weet nooit wat erin zit: het kunnen naalden zijn, gebroken glas, medisch afval, of zelfs dode dieren of delen van dode dieren.”
“Maar soms vind je ook boeken,” zegt hij.
De vuilnismannen van Çankaya haalden vorig jaar nog de internationale pers. Ze openden zowaar een bibliotheek met alle boeken die ze vonden. Aanvankelijk was de kleine collectie enkel bedoeld voor de gemeentearbeiders en hun gezin. Maar nu ze zo’n 6.000 boeken verzameld hebben, waaronder ook Engelse en Franse, besliste het gemeentebestuur om de collectie te verhuizen naar een gerenoveerde baksteenfabriek en toegankelijk te maken voor het grote publiek.
Het brein achter zowel de bibliotheek als het muziekgroepje is Emirali Urtekin, directeur van de gemeentelijke reinigingsdienst. “Ik zocht een manier om ons team eens positief in beeld te brengen en de talenten van mijn mensen te waarderen,” zegt Urtekin als we hem interviewen. “Ik wou hen ook tonen dat hun werk waardevol is en dat ze geapprecieerd worden. We hielpen de gemeenschap door de bibliotheek aan te leggen. Door het muziekgroepje op te richten, kunnen we onze talenten tonen aan het publiek. Soms treden we ook op voor sociale projecten.”
Eerder dit jaar traden ze op in de stad Niğde, in Centraal-Anatolië, op zo’n 335 kilometer (208 mijl) ten zuiden van Ankara. Daar werd ook een kleine bibliotheek met afgedankte boeken geopend, ter nagedachtenis van een meisje dat omkwam bij een verkeersongeval.
De andere solist van de groep is Oven Akın, een naamgenoot maar geen familie van Sertaç. Oven werd geboren in het dorp Kars. Hij werkte eerst als schaapherder in zijn eigen streek en daarna als bewaker in Ankara. Toen kon hij beginnen als ambtenaar bij het ministerie van Binnenlandse Zaken, maar daar werd hij opzij gezet omwille van zijn politieke standpunten. Nu is hij dus vuilnisman in het district Çankaya en hij is al twee jaar lid van de Metalen Groep.
“Ik werd ontslagen omwille van mijn politieke standpunten, maar nu kan ik mijn standpunten luidkeels uitschreeuwen voor mijn publiek, door te zingen,” zegt Oven. Hij geeft toe dat hij zijn zelfbeeld serieus heeft kunnen opkrikken door te zingen. “We doen een job die niemand waardeert, of zelfs maar opmerkt. We halen vuilnis op van ’s avonds laat tot 5 uur ’s ochtends. Ons werk is onzichtbaar; het wordt alleen zichtbaar als we het niet doen. Maar als we zingen, kijken de mensen wel naar ons. De Metalen Groep maakt ons zichtbaar en wekt bewondering en respect.”
Eén van de eerste concerten van de groep was in een luxueus winkelcentrum in Ankara, in werkkledij nota bene. “Toen we daar stonden in onze overalls keek niemand naar ons. Mensen merken ons, vuilnismannen, niet eens op. Maar toen haalden we onze instrumenten boven en begonnen te spelen. Het applaus was oorverdovend.”
“Ons verhaal kan – heel misschien – andere vuilnismannen inspireren,” zegt Urtekin. “We hebben getoond dat er altijd nieuwe kansen zijn, manieren om je dromen te realiseren, wat je ook doet.”
De groepsleden gaan dikwjls rechtstreeks naar een concert na een volle werkdag van acht uur. Naar eigen zeggen hebben ze hun liedjes zorgvuldig uitgekozen. Ze zingen meestal over arbeid en revolutie. Hun droom is om ooit in Cuba op te treden op de Dag van de Arbeid.
