De VRT moet diep in eigen boezem kijken voor haar PKK-berichtgeving 

Eerder was er een documentaire op de Vlaamse openbare omroep te zien over de vrouwelijke strijders van de PKK. De documentaire is onderdeel van een reeks over vrouwen die de wapens opnemen in verschillende delen van de wereld (‘Amazones’). In de documentaire worden vrouwelijke terroristen van de PKK in Noord-Irak gevolgd, geïnterviewd en gefilmd. De documentaire schetst een beeld van de strijd die de PKK leverde tegen terreurgroep ISIS en ook haar strijd tegen het Turkse leger komt aan bod. Na een halfuur -de rest van de documentaire focust op vrouwelijke Yezidi strijders van de Koerdische Peshmerga die niet zoveel te doen hebben met de PKK- blijft de kijker achter met een geromantiseerd, idealistisch en zeer positief beeld over de PKK.

De documentaire begint nochtans door te stellen dat de PKK op de Europese terreurlijst staat. De PKK staat inderdaad op de terreurlijsten van vele landen en instellingen zoals de Verenigde Staten, de Europese Unie, Australië,…  Vervolgens wordt er met geen woord gerept over deze zwaarwichtige feitelijke vaststelling. Waarom staat de PKK op die lijsten? Ze vecht een conflict uit met de Turkse staat, maar wat houdt dat conflict precies in behalve de occasionele Turkse bombardementen in de Kandil-bergen? Over deze elementen krijgt de kijker niets te zien.

Wat de kijker wel krijgt te zien zijn geïnterviewde PKK-terroristen die ogenschijnlijk zeer progressieve en humanistische idealen hoog in het vaandel dragen. De PKK beweert inderdaad dergelijke waarden te behartigen en vredelievend te zijn, zeker naar een westers publiek toe. De realiteit is echter sterk anders. Met talrijke zelfmoordaanslagen, bomaanslagen, ontvoeringen, executies en drugs- en mensenhandel, staat de PKK met goede reden op die eerder vernoemde terreurlijsten. Andersdenkende Koerden en gewone burgers zijn ook veelal de slachtoffers van deze brutale aanvallen. Kortom, de PKK voert in Turkije een gewapende, bloedige campagne met brutale tactieken.

Voor propagandadoeleinden creëert de PKK echter steevast een volledig ander beeld van de realiteit. In het Westen is deze subversieve pr-campagne in de afgelopen jaren goed gelukt. Enerzijds kan de PKK al op ideologische steun rekenen van naïeve (extreem-)linkse politieke groepen in Europa en anderzijds heeft ze veel sympathie vergaard door haar strijd tegen ISIS.

In het Westen stelt de PKK zich voor als een progressieve en democratische verzetsgroep. In Turkije, en ook in Irak, Syrië en Iran, wanneer geen westerse journalisten meekijken, verandert de toon en retoriek al snel. Met een hardline Koerdisch nationalistische retoriek, extreem-links gedachtegoed en stalinistische disciplineringsmechanismen worden de eigen rangen en het Koerdische volk opgejut. Men hoeft maar te luisteren naar wat de huidige, operationele leiders van de PKK zoals Karayilan en Bayik verkondigen, om te beseffen hoe extremistisch en oorlogsgericht deze beweging is. De gebeurtenissen van de afgelopen jaren tonen ook aan hoe machtsbelust de extremisten van Kandil zijn. In Turkije probeerden ze met een brutale stadsoorlog ten koste van het politieke succes van de pro-Koerdische HDP hun eigen agenda manu militari door te voeren.

In Syrië werd een de facto eenpartijstaat in de door de YPG gecontroleerde gebieden opgericht, waarbij hoge kaderleden van de PKK in werkelijkheid het bestuur leiden. In Irak trachtte de PKK het legitieme Koerdische bestuur van de KRG en de centrale regering in Bagdad te ondermijnen, o.a. door het saboteren van een zeer belangrijke oliepijpleiding.

Al deze elementen en nog veel meer komen niet aan bod in de documentaire. De geïnterviewde militanten krijgen geen kritische vragen. Het beeld dat de PKK wil dat van haar geschetst wordt, wordt onaangetast aan de Vlaamse kijker gebracht. In een andere aflevering van dezelfde documentairereeks over het Israëlisch-Palestijns conflict worden nochtans wel de verschillende perspectieven in beeld gebracht. Waarom werd dezelfde journalistieke standaard niet gehanteerd in deze documentaire over de PKK?

Tekenend voor de Vlaamse berichtgeving over Turkije en PKK

Deze jammerlijke vaststelling is tekenend voor de Vlaamse berichtgeving over het onderwerp Turkije en de PKK. Er wordt wel degelijk heel wat bericht over Turkije en aanverwante onderwerpen zoals de Koerdische kwestie. In een dergelijke context moet vanuit journalistiek oogpunt aan de nieuwsconsument alle feiten en perspectieven op kritische wijze gebracht worden. Dit schrijnend gebrek aan kwaliteitsvolle nieuwsduiding is omwille van vele redenen zeer verontrustend. Een deugdelijke, grondige en kritische berichtgeving over die regio van de wereld is toch niet teveel gevraagd voor onze eigen openbare omroep?

Tayfun Anil (21) is student Rechten aan de Universiteit Antwerpen en vice-praeses van studentenvereniging TOY.