Afgelopen weekend kregen honderden PKK-sympathisanten de toestemming van Zwitserse autoriteiten om te protesteren met PKK-vlaggen en posters met als boodschap “KILL ERDOGAN”.
Hoe is het in hemelsnaam mogelijk dat dit in een neutraal land als Zwitserland getolereerd wordt? Behoort het oproepen in publiek tot het vermoorden van een president tot een democratische waarde zoals het recht op vrije meningsuiting?
De redactie van ‘de Jonge Turken’ maakt zich grote zorgen over dit soort toestanden. Wij vragen ons af hoe deze toenemende polarisatie mogelijk is. Vandaag zijn we op een punt gekomen dat deze toestand gevaarlijk wordt voor de geopolitieke stabiliteit. We proberen een analyse te maken.
Gezi-protesten en de gefaalde coup
Sinds 2013 (de Gezi-protesten) en vooral na de mislukte coup in juli vorig jaar, zijn de relaties tussen Europa en Turkije beginnen verslechteren. Vandaag verwijt Erdogan de Nederlandse en de Duitse regering, nazi’s en fascisten te zijn en de Turkse pers doet hier goed aan mee, zie de vele Merkel cartoons of fotoshops met Merkel afgebeeld in SS uniform. Dat doe je natuurlijk beter niet.
Maar hoeveel cartoons hebben we van diezelfde Erdogan niet gezien in de Europese pers waarop ze Erdogan voorstellen als een dictator.
Vorig jaar nog werden onder meer in België de verschrikkelijke beledigingen aan het adres van Erdogan in de “Böhmermann satire” nog geprezen als een loflied op de uiting van vrijheid van mening. In België werden in een recent verleden (zelfs bij een bezoek van de toenmalige Turkse eerste minister) net als in Zwitserland vandaag nog openlijk PKK-betogingen getolereerd. De PKK is zowel door Europa als de VS nog steeds erkend als een terroristische organisatie.
Hoe moet je als Turks leider reageren op dit alles, als diezelfde PKK dagelijks verantwoordelijk is voor het doden van veiligheidsmensen en onder meer de bloedige aanslag op het stadium van Besiktas in december opeiste? Als jouw land in juli vorig jaar nog een mislukte staatsgreep moest ondergaan met 250 doden? Je nagenoeg 3.000.000 vluchtelingen moet onderbrengen en mogelijk nog veel meer vluchtelingen uit Iran mag verwachten? Door 100.000 mensen hun job te ontnemen en duizenden op te sluiten na die staatsgreep?
Er is weinig empathie vanuit Europa voor de Turkse problematiek
Het is echter duidelijk dat de Westerse leiders en hun bevolking (deze laatste kan je het dan nog niet eens kwalijk nemen omdat ze ronduit slecht zijn geïnformeerd) in het algemeen weinig empathie hebben voor de Turkse problematiek en dat stoort vele Turken en Erdogan waarschijnlijk nog het meest. De Turkse situatie wordt geduid vanuit een Westers frame met weinig kennis van de situatie en een ronduit te simplistische, eenvoudige en soms foute berichtgeving in de media. Tevens zijn de meningen binnen Europa sterk verdeeld over Turkije.
We kunnen niets anders dan vaststellen dat de polarisatie een feit is. Een verdeeld Europa valt terug op de eigen waarden en Turkije doet dat ook in het proberen op te lossen van de interne problemen.
Behoud van eigen identiteit
Zowel Turkije als Europa zijn dus op zoek naar het behoud van de eigen identiteit en denken die te kunnen vinden door elkaar te duiden op een negatieve wijze. Het wij-zij-denken komt de kop opsteken. In de psychologie van de internationale politieke betrekkingen, herkent men het fenomeen als ontologisch. Hierbij probeert men interne problemen op te lossen door extremer terug te vallen op de eigen waardes, datgene wat men kent, waarmee men vertrouwd is. Hierbij doet men (wij en zij) uitspraken en daden waarbij men de gevolgen niet wil inschatten of zien. Men is zo overtuigd van het eigen gelijk en men heeft dit nodig om te kunnen overleven.
De mens als individu doet dat ook. Als het individu dit niet doet, zou het gek kunnen worden. Van Staten en hun leiders, zou je echter mogen verwachten dat er meer inzicht, diplomatie en respect zou zijn voor elkaar. Dit is spijtig genoeg niet het geval. Zo ontstaan er oorlogen.
Gevaarlijk
Al dat spierballengerol is inderdaad best gevaarlijk. Individuele burgers die te veel in het spel meegaan, zouden wel eens kunnen zorgen voor incidenten waarbij diplomatie niet langer mogelijk is. Het volstaat dat één of ander heethoofd van beide kampen een stommiteit uithaalt. De Prins van Sarajevo, voor zij die de geschiedenis kennen.
Beide kampen moeten beseffen dat deze situatie niet goed is. Turkije speelt in het Midden-Oosten een te belangrijke militair strategische rol en is een niet te missen partner in de strijd tegen de internationale terreur en de vluchtelingenproblematiek.
Hierbij mag men niet uit het oog verliezen dat het één en het ander ook effecten heeft op de Turkse diaspora in onze landen. Er ontstaan immers ook binnen de Turkse gemeenschappen levende in België, Nederland en Duitsland spanningen als gevolg van deze internationale polemieken.
Als de redactie van “de Jonge Turken” willen we media, politici en diplomaten langs beide kanten oproepen om tot een verdere dialoog te komen en meer begrip te hebben voor elkaar. Dit alleen kan de democratie in Turkije verder helpen. Als je een vriend op zijn fouten wijst, zal hij misschien luisteren, als je een vijand op zijn fouten wijst, zal hij nog meer volharden in de boosheid.
De Jonge Turken
