Overal in de wereld wereld verhogen centrale banken de rente (Turks: faiz) door de enorme inflatie, maar de Turkse president Erdogan houdt er een minder traditioneel monetair beleid op na.
Hoewel de inflatie ook in Turkije enorm is opgelopen, kiest Erdogan ervoor de rente niet te verhogen.
‘In de meeste landen bepaalt de centrale bank de rente, en dat is in Turkije formeel ook zo. Maar Erdogan drukt daar enorm zijn stempel op’, zegt econoom Han de Jong.
‘Hij heeft een eigen visie op rentebeleid en hoe je inflatie moet bestrijden. Waar in de meeste landen gedacht wordt dat je inflatie moet bestrijden met rentestijging, denkt hij het omgekeerde.
Erdogan heeft de afgelopen jaren ook een aantal presidenten van de centrale bank ontslagen, omdat zij er een andere visie op nahielden.
‘Nu zit er iemand die de theorie van Erdogan volgt, maar dat loopt nu dus helemaal uit de klauwen’, aldus De Jong.
‘Want de inflatie is 70 procent, en de centrale bank heeft de officiële rente op 14 procent staan. Dus dit loopt eigenlijk helemaal mis.’
Absurde inflatietheorie
Zo lijkt de inflatietheorie van Erdogan Turkije in een economische catastrofe te storten. Buiten het verhogen van de rente heeft de president volgens De Jong bovendien maar beperkte mogelijkheden om wat aan de situatie te doen.
‘Je kan natuurlijk proberen om verlichting te geven door subsidies in te stellen, en je kan de belastingen op brandstof verlagen. Maar ik denk dat dat allemaal relatief weinig zoden aan de dijk zal zetten, want tegen een inflatie van 70 procent valt op zo’n manier niet op te boksen. Dit maakt het leven voor de gewone Turkse burger wel heel erg moeilijk, want de inkomens stijgen niet mee.’
Verzet
De Jong verwacht dat door de torenhoge inflatie het verzet tegen het bijzondere monetaire beleid van Erdogan weleens kan gaan toenemen.
‘De Turkse economie is de laatste jaren best wel gegroeid. En de werkloosheid is naar onze begrippen hoog met 11 procent, maar voor Turkse begrippen is dat nog niet zo vreselijk slecht. Er is daarom nog weinig verzet tegen het economische beleid, maar wat nu gaat dreigen is dat dat verzet gaat toenemen omdat de koopkracht enorm wordt uitgehold. Het valt te verwachten dat de economische groei hierdoor een enorme klap gaat krijgen en dat de werkloosheid zal oplopen.’
Galopperende inflatie dreigt
Als de koers van de lira blijft dalen en de inflatie zo hoog blijft, kan Turkije weleens op hyperinflatie afstevenen.
“Ze proberen die munt wel te stabiliseren. Een centrale bank heeft altijd deviezenreserves, en daarmee kun je dollars verkopen en lira’s kopen. Dan ondersteun je de koers. In de laatste twee weken heeft de Turkse centrale bank voor 6 miljard dollar aan lira’s gekocht. Ze hebben nog een deviezenreserve van 60 miljard.”
Levensgevaarlijk
De Jong legt uit dat hij een dergelijke situatie zoals die zich nu in Turkije voltrekt eigenlijk voornamelijk in Latijns-Amerikaanse landen zag.
“Die waren ook ontzettend gevoelig voor inflatie. En dan kwamen er weleens leiders aan de macht die er een vergelijkbaar beleid als Erdogan op nahielden, en dat is steevast helemaal misgelopen.”
“Uiteindelijk heeft dat politiek ook betekent dat al die leiders het veld hebben moeten ruimen, dus ik denk dat die galopperende inflatie in Turkije politiek levensgevaarlijk is voor de president. Dit kan hem weleens het presidentschap kosten.”
Bron: Nederlandse media
