In 1993 kwamen in de centraal gelegen stad Sivas 35 mensen om het leven. Ze zaten vast in een hotel, dat in brand gestoken werd door een woedende menigte.
Dinsdag was het precies 26 jaar geleden dat dat incident, één van de zwartste bladzijden uit de geschiedenis van de tumultueuze jaren 90 in Turkije, plaatsvond.
In heel Turkije werden herdenkingen gehouden, maar het hoogtepunt was in het Madımak-hotel zelf. Daar werd een gedenkplaat ingehuldigd voor de 35 slachtoffers, van kunstenaars tot intellectuelen. De rouwenden, waaronder gouverneur Salih Ayhan, legden anjers neer bij het gedenkteken.
Gericht tegen alevitische intellectuelen
Het incident was vooral gericht tegen alevitische intellectuelen en kunstenaars die in het hotel verbleven. Algemeen wordt aangenomen dat een aantal provocateurs in de woedende menigte de brand hebben aangestoken. De massa had zich aanvankelijk verzameld om te ‘protesteren’ tegen de anti-islamitische gevoelens van de hotelgasten. De gasten waren bijeengekomen om de beroemde dichter Pir Sultan Abdal te herdenken toen de menigte het hotel omsingelde en aanviel.
Twee aanvallers kwamen zelf om bij de brand. Tientallen werden gearresteerd en 33 werden effectief veroordeeld.
In een interview noemde gouverneur Ayhan het incident “een dolk die in het hart van Sivas werd gestoken”.
“Er waren nog zulke incidenten dat jaar, maar het meest tragische was in Sivas. Moge Allah de zielen van de slachtoffers beschermen,” dixit Ayhan.
Pijn door heel Turkije gedragen
Volgens Ayhan wordt de pijn door heel Turkije gedragen. Het heeft diepe littekens nagelaten in de harten, maar toch is de eenheid van het land nooit bedreigd geweest.
Erdoğan Döner, de voorzitter van de stichting ‘Cem’ die de alevitische verenigingen groepeert, hield ook een toespraak op de herdenkingsplechtigheid. Hij gelooft dat “iedereen lessen getrokken heeft” uit de moordpartij.
“Er is geen enkele religie die het doden van mensen goedkeurt. Met name de Islam tolereert geen haat en geweld.”
Volgens Döner zijn er plannen om het hotel om te vormen tot herdenkingsmuseum.
“Deze tragedie wordt door iedereen gedeeld,” benadrukte hij.
Poging om alevieten te intimideren
De moordpartij was duidelijk een poging om de alevieten te intimideren in tijden van politieke beroering. In die tijd nam de macht van de terroristische groepering PKK eveneens toe. De PKK wordt verantwoordelijk gesteld voor het incident in Başbağlar, een dorp in de provincie Erzincan. Daar werden 33 dorpelingen vermoord, drie dagen na het incident in Sivas.
De moordpartij in Başbağlar wordt beschouwd als het antwoord van de PKK op het incident in Sivas. Maar gelukkig hebben de twee incidenten niet geleid tot een groter conflict tussen de soennitische en alevitische gemeenschap.
Critici van het proces van Sivas
Critici van het proces van Sivas hebben lang beweerd dat de echte daders eigenlijk niet terecht stonden.
Volgens deze critici zijn de echte ‘daders’ in feite beruchte leden van het establishment die, zo beweren zij, de soennieten en alevieten tegen elkaar opzetten. Het ‘establishment’ waarover ze het hebben is een duister verbond van bureaucraten, soldaten, maffia, politieagenten en andere schaduw-figuren, dat nooit helemaal opgehelderd werd. Zij zouden schuldig zijn aan een hele reeks moorden op journalisten en burgers in de jaren 90.
In juli 2014 kwam er een rapport van de commissie die toezicht houdt op de werking van de staat, waarin wordt gewezen op grove nalatigheden bij het afhandelen van het incident.
Volgens het rapport is het duidelijk dat de aanval vermeden kon worden, maar werden er geen adequate voorzorgsmaatregelen genomen.
Bron: Sabah
S.V.R.
