“Hij die niet van dieren houdt, kan ook niet van mensen houden.” Dat adagium in een tweet van een lokale afdeling van de regerende AKP (Partij voor Rechtvaardigheid en Ontwikkeling) werd enthousiast overgenomen op sociale media overheen het hele ideologische spectrum om Werelddierendag te vieren op 4 oktober.
Evlerimizi doğayı ve hayatı paylaştığımız #CanDostlarımızınYanındayız. Merhamet ve sevgi düsturuyla onları korumak her zaman görevimizdir. pic.twitter.com/9grRBlRXVQ
— Şeyma Döğücü (@SeymaDgc) 4 oktober 2018
Seyma Dogucu, de voorzitster van de AKP-vrouwenafdeling in Istanbul, postte een foto van zichzelf terwijl ze een klein, zwart poesje aaide onder de populaire hashtag #CanDostlarimizinYanindayiz, wat letterlijk “we staan met onze levensvrienden” betekent.
Sezgin Tanrikulu, een prominent lid van de grootste seculiere oppositiepartij CHP (Republikeinse Volkspartij), maakte van de gelegenheid gebruik om nieuwe wetgeving met strengere straffen tegen dierenmishandeling door te drukken.
De wet werd voor het laatst gewijzigd in 2004 en “is onvoldoende,” vertelde Tanrikulu aan Al-Monitor. “Het grootste probleem is dat de wet geweld tegen dieren beschouwt als een overtreding waardoor daders slechts een boete krijgen in plaats van een gevangenisstraf,” legde hij uit.
De Turkse dierenrechtensituatie
De Turkse dierenrechtensituatie blijft moeilijk. Lokale gemeenten – of ze nu seculier, islamitisch, nationalistisch of Koerdisch zijn – rooien regelmatig straatdieren met vergiftigd vlees. Gemeentewerkers in de centraal-Anatolische provincie Nevsehir deden veel stof opwaaien toen ze levende straathonden als het ware verpakten en in een afvalverpletterend vuilnisvoertuig gooiden.
Fysieke mishandeling van dieren
Fysieke mishandeling van dieren blijft vaak voorkomen, maar een groeiend leger van dierenrechtenactivisten vecht terug. De toenemende bezorgdheid over het welzijn van dieren is een van de weinige dynamieken die een anderszins sterk gepolariseerd Turkije samenbrengen.
Tanrikulu, de troste eigenaar van een Duitse herdershond en een Sint-Bernardshond, zei: “Telkens ik de kwestie ter sprake breng in het parlement of een erg verschrikkelijke dierenmishandeling plaatsvindt, scharen vele AKP-leden, die mij normaal tegenwerken, zich achter mij.”
Bewustzijn over dieren
Arzu Korkmaz, die de activistische groep HAYTAP vertegenwoordigt, zei: “Het bewustzijn over dieren en hun rechten is werkelijk zeer sterk gegroeid in de afgelopen jaren; het is gewoon ongelofelijk.” In de westelijke provincie Balikesir heeft ze haar eigen private opvangcentrum voor honden. Korkmaz erkende ook dat ideologische en levensbeschouwelijke verschillen worden overwonnen door de bezorgdheid voor het dierenwelzijn.
Islamitische geleerden
Islamitische geleerden blijven verdeeld over de vraag of het nu toegelaten is om honden als huisdieren te houden. Zelfs orthodoxe geleerden zeggen dat het oké is als het gaat om het bewaken van kuddes of het uitvoeren van andere nuttige taken.
Nihat Hatipoglu, een prominente theoloog uit Diyarbakir (een overwegend Koerdische en zeer conservatieve provincie in het zuidoosten) zei: “Natuurlijk kan je zorgen voor honden. Ze zijn geen vuile dieren. Er bestaat niet zoiets als een vuil dier.” Voor de luisterende oren van een gelovig publiek ging Hatipoglu verder: “Zelfs met varkens is het zo dat je enkel het vlees niet kan eten. Er is geen vervloekt dier in het Koninkrijk van God.”
De groeiende tolerantie was duidelijk zichtbaar tijdens het laatste Offerfeest. Tijdens dat feest slachten moslims wereldwijd dieren, vaak schapen of geiten, om hun vroomheid te bewijzen. Rijkere moslims kiezen soms voor stieren. Een dergelijk beest haalde de krantenkoppen toen het ontsnapte op een veemarkt in de Zwarte Zeestad Rize op de eerste feestdag die gevierd werd in juli. De stier stuwde zich vooruit in het water en zwom helemaal naar de naburige provincie Trabzon waar hij op de kust in elkaar zakte van de vermoeidheid.
Haluk Levent, een beroemde Turkse rockster en vurige dierenrechtenactivist, kocht de vrijheid van de stier; niemand was het oneens. Vroeger had zijn daad misschien beschouwd kunnen worden als een zoveelste secularistische poging om de islamitische waarden te ondermijnen.
Het rund, dat nu een luxeleven leidt in de westelijke provincie Izmir, werd Ferdinand genoemd naar de film over een jonge stier in Spanje die ontsnapt uit een trainingskamp voor vechtende stieren.
