“Turken en Polen hebben veel meer gemeen dan jullie denken”

Het Poolse syndroom van Sèvres, wat de Poolse deling gemeen had met de deling van het Ottomaanse rijk

Turkije en Polen hebben veel gemeen. Zo hebben we in 2014 gevierd dat er al 600 jaar diplomatieke relaties bestaan tussen beide landen. Maar weinig landen hebben een dergelijke traditie. Elk Pools kind weet dat Turkije het enige land was dat de Poolse deling in 1795 niet erkende, en we herinneren ons ook hoe het gastvrije Turkije onderdak bood aan Poolse migranten. Turkije erkende ook de Poolse deling in 1939 niet en de Poolse ambassadeur kon op de Atatürk Boulevard 241 in Ankara blijven werken tot het einde van de oorlog.

De Poolse deling in 1939

Op 23 augustus 1939 sloten het Derde Rijk en de Sovjetunie in Moskou het zogenaamde Molotov-Ribentrop-pact. Formeel was het alleen een niet-aanvalsverdrag, maar het verdrag bevatte ook een geheim protocol waarbij Polen, Finland, Litouwen, Letland, Estland en Roemenië verdeeld werden onder de twee grootmachten.

Op 1 september 1939 vielen troepen van Adolf Hitler Polen binnen. Dat weet iedereen. Recent kwamen wereldleiders, waaronder de Turkse vicepresident Fuat Oktay, in Polen bijeen om de start van de tweede wereldoorlog te herdenken. Wat niet iedereen weet is dat Jozef Stalin zo’n twee weken na Hitler besloot Polen ook binnen te vallen, meer bepaald op 17 september. Niet iedereen weet, of wil weten dat mijn land tachtig jaar geleden het slachtoffer was van geconcentreerde aanvallen door de twee machtigste legers ter wereld, van de twee meest agressieve en meest onmenselijke regimes. De militaire parade van beide legers in Brest was een symbolische bekroning van wat de overwinnaars bereikt hadden. Ja, op 22 september 1939 marcheerden de Wehrmacht en het Rode Leger zij aan zij om hun wapenbroederschap en hun overwinning op Polen te vieren.

Als ik dit verhaal in sommige delen van de wereld vertel, reageren mensen met slechts bescheiden interesse, of met ongeloof. Inderdaad vinden velen de alliantie tussen Nazi-Duitsland en de Sovjetunie tussen 1939 en 1941 een beschamende episode uit de geschiedenis, maar mensen konden niet begrijpen waarom de Polen geobsedeerd waren van het feit dat hun staat zou ophouden te bestaan.

Behalve in Turkije, daar reageerden mensen tot mijn verrassing fel. Eerst wist ik niet waarom mijn Turkse vrienden zo geïnteresseerd zijn in het verhaal over een geheim protocol, over het bepalen van invloedssferen en over de samenzwering tussen imperialistische supermachten waarbij een zwakke buur in stukken gesneden wordt. Nu weet ik dat wel. Turken en Polen hebben veel gemeen, zelfs hun historisch bewustzijn.

Door Robert Rokicki, zaakgelastigde op de ambassade van de republiek Polen in Ankara

bron: Hurriyet