Elke taal is een manifestatie van de manier waarop mensen denken. Het reflecteert de perceptie van de wereld en gedrag van de spreker. Als taal slechts een spiegel is van de ziel van mensen, dan is de wereld een magische plaats. Sommige talen zorgen ervoor dat hun sprekers bepaalde situaties op een heel andere manier beleven dan anderen. Zoal Emerson ooit zei: ‘Talen zijn veelgekleurde lenzen die de wereld in hun eigen tint verven’.
Meer dan een communicatie-instrument is taal een levensfilosofie. Wanneer het op Turkije aankomt, reflecteert de Turkse taal niet alleen hun geloof maar ook hoe ze bepaalde situaties ervaren zoals iemand ontmoeten, een cadeau geven of zelfs het omgaan met rouw.
Om de Turkse levensfilosofie een beetje te begrijpen gaan we een aantal zinnen onder de loep nemen..
-
Kolay Gelsin- “Moge het je gemakkelijk gaan”
Letterlijk, “moge het je gemakkelijk komen”, de dichtste vertaling in het Nederlands zou zijn “doe het rustig aan”. Kolay gelsin wordt echter het meest gebruikt wanneer men iemand die hard aan het werken is succes wenst.
-
Yakamoz – “De weerspiegeling van de maan op het water”
Yakamoz kan vertaald worden als de weerspiegeling van de maan op het water, ook gebruikt om fosforescentie over de zee te beschrijven.
Het woord is ook de titel en onderwerp van het liedje Yakamoz van Koerdisch-Turkse zanger Ahmet Kaya waarin hij beschrijft hoe zijn geliefde in de regen en de weerspiegeling van de maan vlucht.
https://www.youtube.com/watch?v=q92QI1tNIZU
-
O – “Hij…Zij…Het”
Het Turks woordje ‘o’ omvat verschillende voornaamwoorden op een heel efficiënte wijze. De genderneutrale ‘o’ wordt vertaald als hij, zij en het.
-
Kara Sevda – “Blinde en hopeloze liefde”
De dichsbijzijnde Nederlandse vertaling zou “blinde liefde” zijn. Kara sevda omvat echter veel meer. Het is een liefde dat hopeloos is, tot het ziekelijke toe.
Kara Sevda is de titel van een Turkse romantische dramareeks van 2015 waarin de liefdeslevens van de hoofdpersonages eeuwig verandert na een ongeval.
Kara Sevda is ook de titel van een nummer van de overladen Baris Manco waarin de zanger moeite heeft met het beschrijven van zijn sterke doch pijnlijke gevoel van liefde waarna hij uiteindelijk beslist dat het kara sevda is.
-
Hocam – “Mijn leraar”
Hoca betekent leraar en hocam is “mijn leraar” Figuurlijk kan hocam gebruikt worden voor bijna iedereen uit respect, het idee is dat men van de meesten mensen iets kan leren. De term kan in sommige contexten echter te informeel zijn.
-
Abi, Abla, Amca, Teyze, Kızım, Oğlum (de ğ is stil), en Yenge – “Oudere broer”
Alhoewel vertaald als oudere broer, oudere zus, oom, tante, mijn dochter, mijn zoon en de vrouw van je vriend, kunnen deze familiale termen veel meer omvatten dan hun letterlijke betekenis. Je kunt deze termen ook gebruiken voor mensen waarmee je geen familiale band hebt, in de Turkse cultuur is het namelijk zo dat iedereen familie is.
Dit idee kan men zo vergelijken: Peter, de vriend van je vader, kan je oom Peter noemen. Helaas kan je het ook zo merken dat je ouder begint te worden als je niet langer met abi en abla wordt aangesproken maar met amca en teyze.
-
Güle Güle Kullanın – “Gebruik het glimlachend”
Güle güle kullanın betekent eenvoudigweg “gebruik het al glimlachend”. Het wordt gebruikt bij het geven van een cadeau. Men wenst hier eigenlijk iemand veel plezier mee met cadeau.
-
Hoş geldin (of formeel, hoş geldiniz) en Hoş bulduk- “Je aanwezigheid brengt vreugde”
Bij het verwelkomen worrdt hoş geldiniz gebruikt om een gast te zeggen dat ze vreugde hebben gebracht. Het unieke repliek hoş bulduk hierop door de gast betekent “we hebben vreugde gevonden”
-
Yalan dunya – “De wereld is een leugen”
De wereld is een leugen. Gebruikt tijdens moeilijke tijden, zoals bij de dood van een geliefde. Velen opperen deze zin om om te gaan met feit dat deze wereld slechts een vergankelijke droom is.
-
Elinize Sağlık (of formeel, ellerinize sağlık) – “Gezondheid aan je handen om een goede kok te zijn”
Elinize sağlık, letterlijk “gezondheid aan je handen”, is een feliciterende en bedankende opmerking voor iets dat goed gedaan is, voornamelijk koken.
bron: expatnation
