Burhan Ghalioun was de eerste voorziter van de Syrische politieke oppositie (SNC) en is professor politicologie aan de Sorbonne. Onlangs was hij in Istanbul op de “Future Arabs” Conferentie.
Hoe staat Syrië ervoor?
Ghalioun: “Syrië is een gecompliceerde knoop geworden. Omdat andere staten en met hun belangen binnenkwamen. Grote landen zoals Rusland, Amerika, Iran, Turkije, Saoedi Arabië. Syrië is zeer gecompliceerd nu en de Syriërs hebben er niets meer over te zeggen, ze verliezen steeds meer. Zolang er geen internationaal akkoord is tussen Rusland, Amerika, Turkije, Iran en Israël, blijft alles stilstaan.
We zijn nu rondjes aan het draaien. We zitten op een doodlopende weg, er valt geen enkele vooruitgang te boeken, niet voor Syriërs en niet voor anderen. Alle partijen houden elkaar scherp in de gaten en proberen de status quo te handhaven. Dit is vooral slecht voor de Syriërs zelf; voor de economie, het onroerend goed, de vluchtelingen. Wat zal de uitkomst van Amerikaanse beleid om de macht van Iran in Syrië in te dammen zijn bijvoorbeeld? En wat het Russische beleid ? Hoe gaan de Russen de Syriërs organiseren voor een politieke oplossing, als de Russen tenminste nog een politieke oplossing willen.
Ik geloof dat de Russen aan het verliezen zijn. Ze hebben geen idee hoe ze uit dit dilemma moeten komen. De Iraniërs zetten de Russen onder druk omdat de Iraniërs er geen belang bij hebben dat er een politieke oplossing komt. Ze hebben liever dat de situatie blijft zoals die is.”
Oefenen de Iraniërs druk uit op de Russen in de provincie Idlib?
Ghalioun: “Ook de Russen oefenen druk uit. Op de Turken, omdat er een strijd gaande is tussen de Turken en de Russen enerzijds en de Amerikanen anderzijds. Als de Russen zien dat de Turken opschuiven richting de Amerikanen, oefenen ze druk op hen uit in Idlib. Er is een strijd om Turkije gaande. De situatie van Turkije is op dit moment ook moeilijk. De Amerikanen, hun voornaamste bondgenoten steunen Turkije niet zoals de Turken zouden willen. Ook de Russen willen het niet over alles met de Turken eens worden, ze hebben andere belangen.
Syrië is vandaag de dag een onderdeel geworden van de internationale en regionale knoop, en is het theater waarin deze knoop zich uitspeelt. Er is een crisis in de regionale en internationale betrekkingen, en die wordt uit onderhandeld op het Syrisch grondgebied. Het ziet er niet naar uit dat er snel een internationale overeenkomst zal zijn.”
Wat is het probleem tussen Rusland en Iran in Syrië?
Ghalioun: “Voor Iran is Syrië belangrijker dan welke ‘provincie’ dan ook in de Iraanse invloedssfeer, uit strategisch oogpunt. Iran wil Syrië tegen elke prijs beheersen. Bashar al-Assad en het regime. Ze wil dat het regime aanblijft. Een politieke oplossing zou concessies aan andere partijen betekenen. Er kan geen politieke oplossing komen met de aanwezigheid van Bashar al-Assad. Concessies zouden andere Syrische partijen toestaan een rol te spelen in het politieke leven. De politieke oplossing is er niet. De oorlog gaat door.
De Russen daarentegen hebben er belang bij om te kunnen zeggen: wij hebben een groot politiek en diplomatiek succes geboekt in Syrië, we hebben Syrië uit de oorlog geloodst. Rusland begon onderhandelingen met het westen over haar beleid, over sancties, over de oorlog enz. Rusland is getergd door Westers beleid en beschouwt zichzelf als slachtoffer, ze intervenieerde in Syrië vanwege het Westen, na Libië. Rusland wil kunnen zeggen: Wij zijn een fundamentele partij als het om de internationale agenda gaat.”
Waarom wil Rusland dat de oorlog stopt, vanwege de kosten ?
Ghalioun: “Niet zozeer om de kosten, ze wil er zeker van zijn dat ze niet verdrinkt in een oorlog. Dat er geen tweede Afghanistan ontstaat voor hen. En bovendien, hun situatie is zwak in Syrië op de grond. Ze hebben vliegkracht, maar op de grond zijn ze zwak, ze hebben geen troepen. De Iraniërs hebben milities!”
Is er iemand die weet hoeveel leden die milities eigenlijk op dit moment hebben?
Ghalioun: “Ze hadden ongeveer 60.000 aan militie-leden op de been in Syrië, buitenlandse. Maar vandaag de dag huren ze ook Syriërs in omdat er geen economie is, er is armoede. Ze rekruteren onder Syriërs. Ze proberen de veiligheidstroepen, veiligheidsdiensten en de militaire veiligheidsdiensten te controleren. Veel meer dan de Russen. Er is een strijd gaande tussen Iran en Rusland over wie controle heeft over de strijdkrachten en over de veiligheidsdiensten. Operationeel hebben de Russen de strijd verloren van de Iraniërs. Voor de Amerikanen zijn de Russen natuurlijk een groter land. Zij beschermen de Iraniërs. De Iraniërs profiteren van de Russen, maar de Russen profiteren niet van de Iraniërs. Daarom kwamen de Russen met de Israëli’s overeen om dat Iraanse stellingen in Zuid Syrië te bestoken. “
De Israeli’s bombarderen ook bij Damascus.
Ghalioun: “Iraniërs runnen fabrieken voor wapens en precisie raketten binnen Syrië vandaag de dag. Ze proberen dat rondom Damascus en ze proberen dat op verschillende plekken.”
Dat bombarderen de Israëliërs telkens? Op die fabrieken?
Ghalioun: “Ja, op die fabrieken. De Iraniërs maken veel fabrieken zodat, wat de Israëliërs ook bombarderen, dan blijft nog, en ze plaatsen die op moeilijk herkenbare locaties natuurlijk.”
Zijn die Israelische bombardementen succesvol?
Ghalioun: “Heel succesvol. Ze bombarderen, maar niet alles wordt vernietigd. De Iraniërs zeggen wij hebben bijvoorbeeld 100 raketten in een fabriek, de Israëli’s bombarderen er 50 daarvan, of ze vernietigen er 70 dan hebben we er nog 30.”
Hoe weten jullie dat? Van inlichtingen binnen het regime?
Ghalioun: “Natuurlijk, wij luisteren naar mensen die dicht bij hen staan. En wij kijken ook naar de mensen die informatie verschaffen aan Israël. Degenen die in het hart van het regime zitten hebben veel nieuws. En er zijn mensen die samenwerken, die hebben informatie van binnenuit het regime.”
Is er oppositie nog binnenin het regime die jullie informatie geeft?
Ghalioun: “Nee, binnen in het regime zijn er ook mensen die verdeeld zijn, er zijn generaals en anderen die het met de politiek van Moskou eens zijn. Die uit de huidige situatie willen komen en dichter bij Moskou zitten. En er zijn mensen die helemaal aan Iran toebehoren. Waaronder Maher al-Assad [de militaire leider van Syrië] en waaronder vandaag de dag Bashar al-Assad.
De foto van Bashar al-Assad met Khameini die ze recentelijk namen met de Iraanse generaal Qasem Suleymani was omdat de Iraniërs wilden zeggen tegen de Russen, wij hebben niet alleen maar Maher we hebben ook Bashar. Wij zijn de machtigste politieke kracht in Syrië, wij hebben Bashar genomen.
De Russen zijn hier enorm geïrriteerd over. De Russen hebben op twee manieren wraak genomen. Met de foto waar Assad naar de grond kijkt terwijl Putin op de Hmeimin luchtmachtbasis zijn troepen toespreekt. En er is nog iets groters. Netanyahu ging rechtstreeks naar Moskou, ze nodigden hem uit om naar Moskou te komen. Putin en Netanyahu gaven een verklaring uit, dat er een Israëlisch-Russische overeenkomst is gesloten. Meteen daarna bestookte Israël Iraanse stellingen in Zuid Syrië. Oftewel, de strijd duurt voort. “
En Europa?
Ghalioun: “Die wachten af net als wij Syriërs. Ze wachten de resultaten af van de strijd tussen de vier machten die ik eerder genoemd heb af.”
