Sezen Aksu is een gerespecteerde zangeres en lyricus, nationaal bekend in Turkije. Ze heeft ook liedjes geschreven voor verschillende bekende Turkse zangers.
Gedurende de jaren 70 en ‘80 verbood de nationale Turkse radio- en televisiezender TRT uitzendingen van arabeskmuziek. In de plaats hiervan koos TRT ervoor om Westerse muziek met Turkse teksten uit te zenden, wat bekendstaat als “lichte muziek”. De populaire arabeskmuzikanten konden het publiek gedurende tientallen jaren niet via de radio of televisie bereiken.
Langs de andere kant waren er de artiesten die ‘lichte muziek’ speelden en op deze manier de kans kregen om meer op te vallen. De melodieën en teksten van sommige klonken zelfs heel erg op het beruchte genre “arabesk”.
In het bijzonder de muziek van de diva’s Ajda Pekkan en Sezen Aksu. Het publiek was dol op deze twee Turkse zangeressen die ervoor koosden om arabesk liedjes te zingen. Het was jammer dat Orhan Gencebay zijn eigen geschreven lied “Zelzele” niet op tv of radio kon zingen, maar Sezen Aksu kon dat wel. Aksu en İbrahim Tatlıses keerden het verbod van TRT op arabeskmuziek de rug toe en speelden regelmatig pop- en volksmuziek met een ondertoon van het genre arabesk.
In het begin
Aksu werd geboren als Fatma Sezen Yıldırım op 13 juli 1954 in het Turkse district Sarayköy in de provincie Denizli. Haar familie is afkomstig van Thessaloniki, Griekenland en migreerde naar Turkije tijdens de bevolkingsuitwisseling tussen de twee landen in 1924. Haar moeder was een leraar in de wetenschappen en haar vader gaf wiskundeles in Sarayköy.
De familie Yıldırım verhuisde van Sarayköy naar Izmir toen Aksu drie jaar oud was. Ze zou later liedjes schrijven, samenstellen en zingen ter ere van haar vaderland. Net zoals andere artiesten was de jonge Aksu in de ban van kunst. Ze volgde onder andere lessen toneel, dans, en schilderen.
Toen ze op de middelbare school zat in Izmir, schreef ze haar in voor een wedstrijd dat georganiseerd werd door het Turkse tijdschrift Haftasonu. Ze eindigde op de zesde plaats, wat geen overwinning was voor de ambitieuze Aksu. Veel mensen zijn niet op de hoogte van de moeilijke weg die Sezen Aksu heeft afgelegd naar haar succes in de muziekindustrie. Niemand heeft haar “ontdekt”, zoals dat wel het geval was voor de bekende Turkse zangeressen İbrahim Tatlıses, Müslüm Gürses en Nükhet Duru. Sezen Aksu heeft moeten vechten, duwen, en vooral niet opgeven, tijdens haar tocht naar de top.
Vastberaden
In 1973 schreef Aksu zich in aan de Ege universiteit van Izmir. Ze heeft haar studies nooit afgemaakt, maar ze was vastberaden om een bekende muziekartiest te worden. Ze verliet de universiteit tijdens haar tweede jaar en begon vervolgens muzieklessen te volgen. Tezelfdertijd schreef ze liedjes en stuurde ze die door naar muziekbedrijven, maar ze kreeg nooit antwoord.
In november 1973 trouwde Sezen Fatma Yıldırım met Ali Engin Aksu. Later verhuisde ze naar Istanbul waar ze haar eerste single, bestaande uit twee liedjes, heeft opgenomen. Dat heeft haar voor even in de schijnwerpers van de muziekindustrie geplaatst, maar niet voor lang. Ze verkocht niet veel exemplaren en verwierf geen bekendheid.
Aksu besloot om een tweede single op te nemen. Ditmaal met haar eigen geschreven liedjes. De cd verkocht meer exemplaren dan haar eerste single en ze begon uitnodigingen te ontvangen voor optredens. In de tweede helft van 1970 heeft ze nog enkele singles opgenomen.
Aksu haar derde single zorgde voor haar doorbraak. Met “Allahaısmarladık” werd ze mainstream en belandde ze in 1976 aan de top. In 1978 maakte ze haar eerste lp “Serçe”, wat mus betekent. De media begon haar “de kleine mus” te noemen, wat tot voor kort haar bijnaam was.
‘Jij weent niet’
Aksu bootste Ajda Pekkan’s manier van zingen na. Ook al had Aksu verschillende lp’s uitgebracht en speelde ze zelfs mee in een film, genaamd ‘De Kleine Mus’, ze kon Pekkan haar succes niet overstijgen. Dit veranderde in 1984 toen ze samen met de bekende componist Onno Tunç het succesnummer “Sen Ağlama”, of “jij weent niet”, maakte.
Ze ontwikkelde haar eigen stijl van zingen, wat neerkomt op een mix van het lezen van poëzie, zingen, schreeuwen en vloeken. Ze ontsnapte via haar nieuwgevonden stem aan de grote schaduw van Ajda Pekkan. Haar uitzonderlijke manier van zingen en de emoties die ze in haar liedjes verwerkte, zorgde voor een groot succes bij haar fans.
Haar volgende albums, zoals “Git”, “Sezen Aksu ’88” en “Sezen Aksu Söylüyor”, hebben ervoor gezorgd dat ze de bekendste Turkse popzangeres werd. Tientallen van haar liedjes werden gezongen doorheen heel het land.
‘Ex Oriente Lux’
Sezen Aksu domineerde de popmuziek tijdens de jaren ‘90. Voor de achtergrondzang had ze artiesten zoals Sertap Erener en Levent Yüksel, die later ook zouden uitgroeien tot bekende popzangers. Daarnaast schreef ze ook verschillende liedjes voor bekende muziekgroepen.
De muziek die Aksu maakt, kan beschouwd worden als een uniek genre. Ze mengt graag genres, zoals arabesk, Turkse klassieke muziek, Sufi, Balkan, en instrumentele muziek. Sezen Aksu heeft ongeveer 1.000 liedjes geschreven, waarvan er 300 hits zijn geworden.
Aksu haar teksten gaan voornamelijk over liefdesproblemen. Ze verwerkt vaak erotiek en mystiek in haar liedjes. Op politiek vlak behoort Aksu tot de seculiere kringen van Turkije, maar in 1995 heeft ze een mystiek album geschreven, genaamd “Işık Doğudan Yükselir” of Ex Oriente Lux”. In het album heeft ze verzen van Mevlana en Yunus Emre, bekende Turkse mystici, toegevoegd waardoor haar muziek meer toegankelijk werd voor de conservatieve kant van Turkije.
Sabah
