Nu de regering haar anti-LGBTQ standpunt aanscherpt, zegt Mabel Matiz, een van de populairste queer artiesten van Turkije, dat hij nummers zal blijven schrijven die inspireren tot een publiek gesprek over taboes.
Begin augustus stond Fatih Karaca, beter bekend als Mabel Matiz, op het podium in Istanbul. Terwijl de eerste akkoorden van een van zijn beroemdste liedjes, “Alaimisema“, een oud Turks woord dat “regenboog” betekent, begonnen aan te zwellen, sprak hij het uitverkochte publiek toe.
“Mensen zijn wezens die zeer gevoelig zijn voor het uitsluiten van de ander, voor vervreemding van de ander, voor vijandigheid, voor uitsluiting van wat ze niet kennen,” zei Matiz.
“Maar onder dat alles denk ik dat we allemaal weten dat we diep van binnen hetzelfde zijn.”
Matiz weet dat maar al te goed. Ondanks zijn homoseksuele identiteit is Matiz geliefd bij fans uit het hele politieke en religieuze spectrum.
Hij zegt dat zijn muziek een ruimte creëert waarin mensen in Turkije controversiële onderwerpen kunnen verkennen – een ruimte die steeds zeldzamer wordt in een politiek en cultureel gepolariseerd land.
“Ik heb hard gewerkt om muziek te creëren die met iedereen een gemeenschappelijk punt kan delen,” vertelde Matiz.
Hij werd in 1985 geboren in een kleine stad in het zuiden van Turkije. Als eenzaam kind was muziek volgens hem zijn “redder”, een manier om de wereld te verkennen en een vorm van expressie. Toen hij jong was stotterde hij, maar als hij zong verdween dat.
Tandheelkunde
Toen hij begin jaren 2000 naar Istanbul verhuisde om tandheelkunde te studeren, bruiste de stad van de jeugdige energie.
Velen hoopten dat de verkiezing van de AKP-regering in 2002 tot een liberaler klimaat zou leiden, omdat de partij toen een opener standpunt innam over rechten voor minderheidsgroepen, waaronder LGBTQ-mensen.
Personage
In 2008 begon hij een pagina op MySpace, destijds een populaire sociale mediasite, onder het pseudoniem Mabel Matiz.
Mabel was een naam van een personage in een boek van Buket Uzuner, “Kumral Ada Mavi Tuna”. Matiz was afgeleid van het oude Griekse woord voor “dronkaard”.
Binnen twee jaar was Matiz een van de populairste namen op MySpace in Turkije. Luisteraars en producers waren onder de indruk van zijn fusie van pop, rock en Turkse folk. Zijn teksten verweven folklore en poëzie met stadsverhalen.
“Mijn liedjes kunnen over alles gaan. Ze kunnen het hebben over een verhaal in een dorp of in de achterstraten van Berlijn, ze kunnen het hebben over een liefdesrelatie of een meer spirituele, goddelijke soort liefde,” zei hij.
In 2011 zorgde het ondergrondse succes van zijn eerste album “Mabel Matiz” ervoor dat hij zich fulltime op de muziek kon richten.
Nu heeft Matiz vier albums, meer dan 2 miljoen maandelijkse luisteraars op Spotify en worden zijn YouTube-video’s meer dan 5 miljoen keer bekeken.
Maar ondertussen heeft Turkije een dramatische toename van homofobie gezien, nu de AKP zijn conservatieve basis probeert te versterken.
Vorige week vond in Istanbul de grootste anti-LGBT bijeenkomst ooit plaats, met borden waarop homoseksuele mensen “perverselingen” werden genoemd.
“In de afgelopen twee jaar heeft de regering de anti-LGBT [houding] opgevoerd,” vertelde Kenan Sharpe, een academicus die de Turkse popcultuur bestudeert.
“Het is een specifiek beleid van hen geworden, deze cultuuroorlog die ze proberen te beginnen.”
Na de Gezi Park protesten van 2013 heeft de regering haar retoriek tegen LGBTQ mensen, waarvan velen zich bij de protesten aansloten, verscherpt.
In 2021 zei Erdogan dat LGBT’s niet bestaan in Turkije. Pride marsen zijn sinds 2015 verboden.
“De LGBTI+ gemeenschap staat onder grote druk,” zei Matiz. “Wat er elk jaar tijdens Pride gebeurt, maakt me verdrietig.”
Ondanks het toenemende vijandige klimaat bracht Matiz op 1 juli – enkele dagen nadat de politie de Pride-evenementen van dit jaar hardhandig had aangepakt – zijn controversiële recente hit “Karakol” uit, die tot nu toe meer dan 17 miljoen keer is bekeken.
De video toont een jonge man die op de knie van Matiz leunt terwijl Matiz zingt dat zijn hart “in het politiebureau is gestopt” en zijn liefde in een graf. Hij vergelijkt zijn geliefde met verboden fruit.
Het lied en de video werden zowel met lof als met verontwaardiging ontvangen.
Het hoofd van de Turkse omroepwaakhond RTUK zou televisiestations hebben gebeld met de eis de clip niet uit te zenden.
Desondanks was Matiz blij dat het liedje mensen aan het praten kreeg.
Volgens Ozan Korkmaz, de manager van Matiz, heeft de censuur de impact van het nummer niet kunnen schrappen, omdat het inspireerde tot zeldzame en belangrijke gesprekken.
“Ik denk dat het heel, heel belangrijk is om mensen aan het denken te zetten, een beetje te laten praten, iets anders te laten voelen, zelfs in zichzelf, door ze af en toe iets nieuws voor te schotelen,” vertelde Korkmaz aan Al-Monitor.
Terwijl hij werkt aan een vijfde album dat begin 2023 moet uitkomen, zegt Matiz dat hij meer nummers zal schrijven die soortgelijke thema’s verkennen.
“Ik ben niet bang,” zei hij. “Er is geen ruimte voor zulke angst in mijn leven of mijn hoofd.”
Bron: Turkse media
