Open brief van Sylvana Simons aan Johan Derksen

Beste Johan Derksen,

Via via bereikte mij het nieuws dat je gisteravond weer uitgebreid je gecultiveerde racisme en seksisme hebt laten gelden aan tafel met je collega’s. Een paar maanden geleden moest mijn DENK-collega Farid Azarkan je al wijzen op het gegeven dat Nederland verandert en tradities mee veranderen, toen je het nodig vond de gehele Marrokaans-Nederlandse gemeenschap weg te zetten als de reden dat jouw jeugdcluppie het niet zo goed meer doet. De logica hiervan ontging mij totaal, maar dat zal wel aan mij liggen. Moet ik het verband tussen naakt douchen en op het veld scoren maar eens gaan inzien.

Naar aanleiding van het besluit van jouw broodheer RTL om voortaan geen racistische karikaturen meer in te zetten als hulpje van Sinterklaas, moest het je toch van het hart: het ALLER-ERGSTE aan deze hele kwestie was toch wel de gedachte dat er ergens een vrouw, zwart ook nog, enige vorm van geluk ervaart, laat staan aan iets heuglijks als het terugdringen van racisme en koloniale stereotypering tijdens een volksfeest voor kinderen. Een gedachte die zo moeilijk te verteren is voor je, dat je in een veel voorkomend reflex schoot: brein uit, onderbuik aan.

Gebruikmakend van je (inmiddels voorspelbare) beperkte vocabulaire liet je de natie weten dat deze hele affaire mij persoonlijk valt aan te rekenen. Als ik, samen met mijn ‘enge clubje’ van DENK, niet zo had lopen zeiken, was het nooit zover gekomen. Maar de complimenten die ik daarvoor ontvang behoren mij niet toe. En hoe eervol ik het ook vind om van jou, juist als vrouw en zwart ook nog, zoveel krediet te krijgen voor zo’n belangrijke koerswijziging van een groot mediabedrijf, gebiedt de waarheid
mij bescheidenheid te betrachten en je te wijzen op zovele anderen die wat mij betreft veel meer eer verdienen.

Protest ‘Zwarte’ Piet

Al sinds de jaren zestig van de vorige eeuw is er protest tegen ‘Zwarte’ Piet. In de jaren ’80 werden meerdere acties op touw gezet. Maar dat weet je waarschijnlijk wel, want gezien je gepassioneerde overtuiging dat we niet aan tradities moeten tornen, zul je je toentertijd vast ook hebben uitgesproken toen de roe en de bedreiging van kinderen met de zak uit het kinderfeest in de ban werden gedaan. Wat vond je eigenlijk van de uitspraak van Sinterklaas zelf, toen hij aankondigde dat de Pieten niet langer met een “dom” Surinaams accent zouden spreken? Was je boos? Verontwaardigd? Gerda Havertong legde in Sesamstraat al in 1987 aan alle kindertjes uit dat de aanwezigheid van ‘Zwarte’ Piet niet voor alle kindertjes even leuk is.

Nee beste Johan, door mij zo in het zonnetje te zetten ga je voorbij aan de vele dappere vrouwen en mannen die al jarenlang de xenofobe opinie trotseren en soms met gevaar voor eigen leven opkomen voor het recht van álle Nederlanders op een racismevrij kinderfeest. Want lang voordat ik m’n mond opendeed waren er al mensen (bekend en onbekend) op de barricaden voor verandering. Ik heb me in 2014 voor het eerst publiekelijk uitgesproken over mijn ervaring, gevoelens en mening over ‘Zwarte’ Piet. Een jaar geleden zat ik bij Pauw aan tafel om over dit onderwerp te spreken. Dat leek een kentering, want daarna kreeg ik van veel mensen te horen dat ze door mijn kwetsbare optreden tot nieuw inzicht waren gekomen.

Sommige mensen waren me dankbaar, anderen besloten mij voor het leven en met volle overtuiging te haten. Velen complimenteerden mij met mijn moed, want wie tegen de gevestigde overtuigingen in gaat moet tegen een flinke stoot kunnen, geloof me. En daar kunnen een aantal dappere mannen en vrouwen over meepraten. Waar ik “slechts” gehaat, verguisd, belasterd, uitgescholden en bedreigd ben, hebben sommigen hun moed en vrijheid van meningsuiting moeten bekopen met fysiek geweld door, notabene, de politie. Vraag dat maar aan Jerry Afriye en Quinsy Gario. Ook Sunny Bergman, Erik van Muiswinkel, Anousha Nzume, Tanja Luske-Jess, Anouk en Peter R. De Vries kunnen, samen met nog 100 andere bekende Nederlanders die o.a. een open brief aan de NTR m.b.t. het Sinterklaasjournaal ondertekenden meepraten over de haat en de
weerstand.

En dan heb ik het nu alleen over de namen die we kennen. Maar ik denk ook aan de ouders die het gesprek met de school van hun kinderen zijn aangegaan. Aan de schooldirecteuren die voor inclusiviteit hebben durven kiezen, aan grote en kleine ondernemingen en retailers die bereid waren afscheid te nemen van de racistische karikatuur, ook als ze daardoor misschien afscheid moesten nemen van (enkele) klanten. En wat te denken van al die Nederlanders die voor 1850 (het jaar waarin de Amsterdamse onderwijzer het zwarte slaafje van Sinterklaas introduceerde) het feest zonder ‘Zwarte’ Piet vierden en daar geen enkele fysieke noch mentale schade aan hebben ondervonden?

Dat RTL dit besluit nu neemt is zowel groots, als marginaal. Groots, omdat het een belangrijk signaal uitzendt naar alle Nederlanders. Marginaal, omdat het waarborgen van de veiligheid van onze kinderen en kleinkinderen niet (enkel) kan worden overgelaten aan “de samenleving” en commerciële partijen. Dat blijkt wel uit het feit dat datzelfde bedrijf het blijkbaar prima vindt dat jij uitspraken doet die haaks staan op wat RTL met dit besluit wenst uit te stralen.

Racisme

Racisme vormt een hardnekkig probleem in onze samenleving. In onze ketenaanpak discriminatie pleit ik, samen met mijn partij, dan ook voor een uitgebreide aanpak: van preventie, tot straf. Preventie is voor jou te laat. Maar misschien helpt één van de punten uit onze ketenaanpak bij jou nog wél. De Educatieve Maatregel Discriminatie lijkt voor jou ontworpen. Geïnspireerd door het principe zoals we dat kennen wanneer mensen zich in het verkeer misdragen, word je uitgedaagd om je discriminerende gedrag te toetsen aan de werkelijkheid. In contact met de mensen die jij doorgaans als “apen” kwalificeert, zul je zien en beleven wat je nou eigenlijk zegt en welk effect dat heeft. In het kader van deze maatregel nodig ik je dan ook graag uit om een dagje mee te lopen met mijn partij in het hart van de Nederlandse democratie. Zodat je met eigen ogen kunt zien hoe ‘eng’ we nou eigenlijk zijn.

Je bent van harte welkom. En omdat jij het bent, zal ik dan bij wijze van toenadering en uitzondering als een braaf meisje, zwart ook nog, koffie voor je halen. Hoewel ik denk dat je liever een sigaar hebt. Geen probleem. Gaan we regelen.