De geschiedenis staat bol van verloren kunstwerken, maar soms zorgt geluk voor een onontdekt juweeltje.
Zo hebben universitair hoofddocent Filiz Barın Akman van Sociale Wetenschappen aan de Universiteit van Ankara, en haar echtgenote en academicus Beyazıt Akman, een episch gedicht van 5000 regels uit de Renaissance opgegraven, geschreven door een Italiaanse dichter ter ere van de Ottomaanse sultan Mehmed de Veroveraar.
Het werk, getiteld “Amyris, de vita et gestis Mahometi Turcorum imperatoris” (“Emir: Het leven en de veroveringen van Mehmet de Turkse keizer”), werd geschreven door de dichter en historicus Gian Mario Filelfo in 1475.
Het echtpaar Akman heeft in een interview met het Anadolu Agency (AA) gesproken over de ontdekking en de kenmerken van het werk.
Het werk is in de bijna 550 jaar van zijn geschiedenis niet in het Turks of Engels vertaald en is nog nooit onderwerp geweest van een academische studie.
Beyazıt Akman zei dat hij samen met zijn vrouw werkte aan de perceptie van Turken en de Islam in het Westen.
“We waren voortdurend op zoek naar nieuwe bronnen. In ons onderzoek hebben we verschillende verwijzingen naar dit werk en de auteur gezien, maar we hadden het werk zelf nog nooit gezien. Ook citaten naar dit werk waren doorhalingen. We zijn geen studie tegengekomen die het werk van begin tot eind leest en interpreteert,” zei hij.
Akman zei dat ze een facsimile kopie hebben van het werk dat in 1978 in Italië werd gedrukt, en onderstreepte dat ze zullen proberen het originele Latijnse manuscript uit de Bibliotheque de Geneve bibliotheek in Geneve, Zwitserland, te bemachtigen.
Hij legde uit dat hun eerste stap de voltooiing van de vertaling van het gedicht zou zijn.
“Tot nu toe had het in vele talen vertaald moeten worden, niet alleen in het Turks, en had het onderwerp moeten zijn van vele studies. Kun je je voorstellen, een Italiaan schreef een werk van 5.000 regels over Sultan Mehmed in de 15e eeuw, en het werd in geen enkele taal vertaald,” zei Akman.
“Als dit werk was geschreven over een christelijke keizer en niet over een islamitische Turkse heerser, dan zou het zeker zijn vermeld tussen klassieke epen als de Ilias van Homerus en de Aeneis van Vergilius. Ze hebben het opgesloten in de archieven van hun bibliotheken.”
“Het lijdt geen twijfel dat de oriëntalistische geschiedschrijving van grote invloed is geweest op het feit dat het werk tot nu toe zo onbekend is gebleven. Wij willen dit werk eerst in het Turks en Engels vertalen en het dan analyseren. Ik weet niet waarom het vijf eeuwen lang niemands aandacht heeft getrokken,” verklaarde hij.
De Bellini van de literatuur
Akman wees erop dat Filelfo’s gedicht evenveel historische betekenis had als het beroemde portret van Sultan Mehmed de Veroveraar door de Venetiaanse kunstenaar Gentile Bellini.
“Ongetwijfeld is dit werk niet anders dan Bellini’s portret van Mehmed. Wat de een deed met de schilderkunst, deed de ander met de literatuur. Het is belangrijk dat het werk met actuele vertalingen aan ons eigen volk en aan andere culturen wordt gepresenteerd. Met dit project willen we deze leemte opvullen.”
Filiz Akman gaf ondertussen een inkijkje in de achtergrond en het verhaal van het gedicht.
Nadat sultan Mehmed Istanbul had veroverd, werd onder andere de zwager van een Venetiaanse koopman genaamd Othman Lillo Ferducci uit Ancona gevangen gezet. Ferducci stuurde een brief naar de sultan met het verzoek zijn zwager vrij te laten, en de sultan liet hem vrij zonder losgeld te eisen.
Onder invloed van de dappere daad van de Sultan voegde Ferducci de naam “Othman” aan zijn naam toe als teken van dankbaarheid, aangezien “Othman” de naam was van de voorvader van Sultan Mehmed en de stichter van het Ottomaanse Rijk. Hij verzocht ook zijn vriend, de in 1426 in Pera geboren Renaissance dichter Gian Mario Filelfo, een episch gedicht over Sultan Mehmed te schrijven, waarin hij zijn prestaties en veroveringen beschreef.
“Hij wilde de sultan bedanken en hem zijn dank betuigen,” zei ze.
Akman merkte op dat het werk zal worden vertaald vanuit het Latijnse origineel in het Turks en Engels, vergezeld van gedetailleerde literaire lezingen en uitleg over de historische context. Ze verklaarde dat ze ernaar streven het boek over een paar maanden in de schappen te hebben.
Het boek zal worden gepubliceerd door Kopernik Publishing onder de titel, “Emir: Fatih’s Epos van Vijf Eeuwen.”
Bron: Sabah
