Leden van de AK-partij hebben hun bedenkingen geuit ten aanzien van het voorstel tot grondwetswijziging. Zo zou het voorstel, het systeem van de ‘check and balances’ (een systeem waar de organen van de overheid elkaar controleren en in evenwicht houden) in gevaar brengen. Ook zou het de macht van het parlement in gevaar brengen en bijgevolg die van de AK partij zelf, die nu als grootste partij zetelt in het parlement.
De Turkse premier Binali Yıldırım verklaarde hierover: “Sommigen van onze vrienden zijn in verwarring over bepaalde punten. Deze artikelen zullen aangepast worden. Deze twijfels zullen aangepakt worden in samenwerking met de MHP, aangezien wij samen met hun het voorstel hebben gebracht voor het parlement.”
De Turkse premier deed deze verklaring naar aanleiding van een vergadering van de AK-partij, waarbij leden hun zorgen uitten over het nieuwe systeem, dat in werking zou treden indien het voorstel tot grondwetswijziging aangenomen wordt.
Een president waar een groot deel van het volk niet voor heeft gestemd
Tijdens de vergadering werden er door bepaalde leden vooral zorgen geuit naar mogelijke toekomstige scenario’s. “Het voorstel geeft vooral de indruk dat de tekst geschreven werd naar aanleiding van de huidige trauma’s en complotten tegen de Staat.”
“Wij zijn nu aan het handelen met de opvatting dat president Recep Tayyip Erdoğan voor altijd zijn ambt zal behouden. Evengoed kunnen wij terechtkomen in een ander scenario waar de oppositie de presidentiële verkiezingen wint.”
“Zo kan het zijn dat indien de president net geen 50% van de stemmen haalt, er een tweede stemming plaatsvindt (ingeschreven maatregel in het nieuwe voorstel). Als gevolg van deze tweede stemronde kan het zijn dat kleinere partijen samenspannen, waardoor de AK-partij geen invloed meer heeft, ook al heeft zij de meerderheid van de stemmen gekregen. Hierdoor zouden wij in het nieuwe systeem geen tegengewicht kunnen bieden aan een president waar een groot deel van het volk niet achter staat.”
Soevereiniteit van het parlement?
Parlementsleden argumenteerden ook dat het parlement een mindere rol zou hebben in het nieuwe systeem. “Zijn wij de regel die de soevereiniteit geeft aan het parlement, aan het verwerpen?,” vroeg een parlementslid zich af. “Wij zullen grote problemen tegemoetkomen, indien de autoriteit wordt weggenomen van het parlement,” verklaarde een ander parlementslid.
De onpartijdigheid en onafhankelijkheid van de rechterlijke tak in het gevaar
De leden van de AK-partij hadden ook hun bezorgdheden geuit ten aanzien van de procedure tot aanstelling van de hoge rechters. “Zes van de twaalf rechters in de Hoger Raad van Justitie [HSYK] zullen benoemd worden door de president. Dit zou gevaarlijk kunnen zijn voor de onpartijdigheid en onafhankelijkheid van de rechterlijke tak.”
Zo waren ook parlementsleden die problemen hadden met de budgetprocedures, omdat deze vermoedelijk geen ruimte tot controle mogelijk zouden maken. Een ander probleem was de verlaging van de verkiesbaarheidsleeftijd naar 18 jaar, de vervanging van parlementairen in bepaalde gevallen en de regeling die gebiedt dat de president een Turkse burger moet zijn die in Turkije geboren is.
“In sommige delen van Turkije, zou de regeling tot vervanging van parlementariërs leiden tot moorden” , klonk het. Het voorstel zelf zal besproken worden in de parlementaire commissie gedurende twee weken. Daarna zal het besproken worden in de plenaire vergadering van het parlement.
Indien het voorstel wordt aangenomen in het parlement, zal het nog door het referendum moeten geraken. Aangezien dat de samenwerkende partijen van het voorstel, de AK partij en de MHP, genoeg stemmen kunnen samenbrengen wordt er verwacht dat het referendum de doorslag zal betekenen.
Hurriyet, Sabah
