Een trilaterale top over Syrië, zoals die recent werd gehouden, zou een aantal jaar geleden nog ondenkbaar zijn geweest. Maar Donald Trump heeft zijn best gedaan om dit toch te laten gebeuren, door Erdoğan en Rouhani in een ad-hoc alliantie met Rusland te dwingen.
Vorige vrijdag ontmoetten de presidenten van Turkije, Rusland en Iran elkaar in Tehran, om vorm te geven aan de toekomst van Syrië en misschien wel van het hele Midden-Oosten. De relaties tussen de drie landen zijn in het verleden vaak instabiel en zelfs vijandig geweest, maar nu werden de verschillen aan de kant geschoven om samen te kunnen strijden tegen de bedreiging van het door het Westen gesponsorde terrorisme. Je zou kunnen zeggen dat het terrorismeprobleem alleen niet zou volstaan hebben om Turkije, Iran en Rusland samen te brengen. Maar het beleid van Trump maakte samenwerking in feite onvermijdelijk, doordat tegen alle drie de landen tegelijkertijd sancties werden uitgevaardigd.
Gemeenschappelijk probleem
Niets brengt voormalige tegenstanders dichter bij elkaar dan een gemeenschappelijk probleem.
De gemeenschappelijke verklaring die werd afgelegd door Putin, Erdoğan en Rouhani onderstreept drie belangrijke principes, die hun gedeeld standpunt over het Syrische conflict verwoorden.
Eerste principe
Het eerste principe is dat elke mogelijke oplossing voor de Syrische crisis de soevereiniteit en territoriale integriteit van Syrië moet respecteren.
Tweede principe: de terroristische organisaties die in Syrië opereren moeten uitgeschakeld worden.
Derde principe: er is geen puur militaire oplossing mogelijk voor de Syrische crisis; een oplossing kan enkel politiek zijn.
Technische aspecten
Alhoewel de meningen uiteen lopen over een aantal technische aspecten, bijvoorbeeld over het bestand in Idlib, kan niet worden ontkend dat er een gemeenschappelijke strategie bestaat. En die strategie laat geen ruimte voor Amerikaanse aanwezigheid in Syrië. De VS had zichzelf gemakkelijk van een plaatsje aan de onderhandelingstafel kunnen verzekeren. In plaats daarvan heeft Trump ervoor gekozen om de oorlogszuchtigen uit de Democraitsche Partij en de radicalen uit zijn eigen fractie tevreden te stellen door raketaanvallen boven diplomatie te stellen.
Dit beleid zal verstrekkende gevolgen hebben, die niet beperkt zullen blijven tot Syrië alleen.