Ali Erbaş, het hoofd van de Turkse dienst voor Religieuze Zaken, ligt onder vuur omdat hij Mustafa Kemal Atatürk ogenschijnlijk vervloekte tijdens een preek op 24 juli.
Hij hield zijn preek tijdens het vrijdaggebed in de iconische Hagia Sophia in Istanboel. Met zijn islamistische uitspraken heeft het hoofd van Diyanet zich al vaker woedende reacties op de hals gehaald.
Tijdens de preek hield hij een zwaard vast, als symbool voor de Ottomaanse veroveringen. “Dit monument was de oogappel van sultan Mehmed II de veroveraar, en daarom schonk hij het aan de gelovigen. De enige voorwaarde was dat het voor eens en voor altijd een moskee zou blijven”, luidde zijn preek.
Diyanet İşleri Başkanımız Ali Erbaş hutbe vermeye elinde kılıçla çıktı.. Allah’ım neler oluyor :))#AyasofyaiKebirCamiiSerifi#AyasofyaCamii
pic.twitter.com/jX2osd7nwL— Marginale (@THEMARGlNALE) July 24, 2020
“Iedere gift voor ons geloof is van het grootste belang. Iedereen die daaraan raakt, zal zich verbranden. Iedereen die inbreuk pleegt op de status van die gift, zal vervloekt worden.”
Omdat Atatürk zelf nog in leven was op het moment dat besloten werd van de Hagia Sophia een museum te maken, wordt deze uitspraak beschouwd als een aanval tegen hem als stichter van de moderne Turkse republiek.
Gedurende 916 jaar was de Hagia Sophia de grootste kathedraal ter wereld. Toen sultan Mehmed II Constantinopel (Istanboel) in 1453 veroverde, maakte hij er 1 van de belangrijkste moskeeën ter wereld van. Die status had het bouwwerk tot 1934, toen de overheid een decreet instelde waardoor het sindsdien een museum zou zijn.
Op 10 juli dit jaar vernietigde de Turkse Raad van State dat decreet, en onmiddellijk daarna ondertekende president Recep Tayyip Erdoğan de order om de Hagia Sophia na 86 jaar opnieuw als moskee in te stellen.
Het zijn vooral de oppositiepartijen CHP en İYİ die verontwaardigd zijn over de preek van Erbaş.
CHP-fractieleider Özgür Özel hoopt dat Erbaş later verantwoordelijk zal worden gesteld voor zijn ongepaste uitspraken. “Degenen die er een gewoonte van maakten de stichters van onze republiek te beledigen, beschermen nu degenen die beledigd hebben.
Meneer Erbaş, u zult moeten betalen omdat u Atatürk vervloekt heeft.”
Andere CHP-parlementsleden
Daar zijn andere CHP-parlementsleden het mee eens. Engin Altay wil dat Erbaş zijn excuses aanbiedt, en Levent Gök roept om zijn ontslag.
Gürsel Tekin meent dat het volk en de geschiedenis het hoofd van Diyanet nooit zullen vergeven. “Atatürk en de andere nationale helden hebben voorkomen dat de Hagia Sophia in handen van de bezetters terecht kwam. Deze uitspraken tonen aan dat Erbaş mentale problemen heeft. Geen enkele openbare figuur mag Atatürk beledigen”, tweette Tekin.
Gazi Mustafa Kemal Atatürk’e lanet okuyan Diyanet İşleri Başkanı Ali Erbaş’ da, ona müsaade edenler de hukuk önünde hesap verir. Kimsenin şüphesi olmasın..! pic.twitter.com/fN0Ky9mbQf
— Lütfü Türkkan (@LutfuTurkkan) July 26, 2020
Vanuit de partij İYİ kwamen er reacties van fractieleider Lütfü Türkkan en parlementslid Aytun Çıray. Türkkan verwacht dat de uitspraken van Erbaş politieke en juridische gevolgen zullen hebben, en Çıray overweegt om klacht in te dienen.
Ook de Turkse balies roepen Erbaş op om af te treden. “Mustafa Kemal Atatürk heeft vrije burgers gemaakt van het Turkse volk. In een land dat werd beschouwd als eigendom van de sultans, was dit revolutionair. Met deze uitspraak voert het hoofd van Diyanet zijn geheime agenda uit, en dat is onaanvaardbaar, te meer omdat hij Atatürk zou moeten bedanken voor de positie die hij nu bekleedt. Wij verwachten dat hij onmiddellijk zijn excuses aanbiedt aan het volk, en daarna aftreedt”, aldus een verklaring.
Türkiye Cumhuriyeti, demokratik, lâik ve sosyal bir hukuk Devletidir.
Bu nitelikleriyle Cumhuriyetimiz hepimizin ortak çatısıdır.
Ülkemizin siyasal rejimi büyük sosyal ve siyasal tecrübelerden geçmiş ve geleceğe yürümektedir.— Ömer Çelik (@omerrcelik) July 27, 2020
