Muazzez İlmiye Çığ is, een wereldberoemde sumeroloog (een deskundige op het gebied van de Sumerische taal en cultuur), wetenschapper en historicus. Çığ, die afgelopen januari 106 jaar oud werd, vertelde aan Deutsche Welle hoe Turkije joodse professoren heeft gesteund.

Çığ heeft de belangrijkste en moeilijkste tijden in de Turkse geschiedenis meegemaakt, denk maar aan de Eerste Wereldoorlog, de Onafhankelijkheidsoorlog, de stichting van de Turkse republiek en de revoluties van Atatürk. Ze profiteerde van de kansen die de vrouwen kregen in de beginjaren van de republiek en studeerde als één van de eersten af van de Faculteit der Taal, Geschiedenis en Aardrijkskunde. Ze kreeg ook les van Joodse professoren die toen vluchtten van het Nazi-regime in Duitsland. Ze vertelt hoe Turkije opkwam voor deze professoren.

Muazzez İlmiye Çığ getuigt in het interview met DW.

“De faculteit van waar ik afgestudeerd ben is zeer belangrijk, omdat het een faculteit was die de joodse professoren afkomstig van Duitsland wel accepteerde en opving, terwijl andere faculteiten dat niet deden.”

Ze benadrukt dat Turkije deze professoren, die het moeilijk hadden, heeft gesteund in die periode. Dat terwijl zelfs de Verenigde Naties hen niet opvingen uit angst voor Hitler.

Muazzez İlmiye Çığ getuigt in het interview met DW.

Ze vertelt hoe deze professoren waren aangekomen in Turkije: “Ze richtten eerst een vereniging op. Als ze ontslagen werden, richtten ze een solidariteitsvereniging op in Zwitserland. Met deze vereniging waren ze van dienst voor alle volken, maar niemand accepteerde hen. In die tijd was er een professor uit Zwitserland uitgenodigd in Turkije. Er werden middelbare scholen gebouwd. Hij werd uitgenodigd om ideeën uit te wisselen. De joodse professoren kwamen daarvan op de hoogte. Ze kwamen op het idee om naar Turkije te gaan en daar hun kans te wagen. Atatürk was meteen bereid hen op te vangen.”

Ze vertelt hoe Atatürk reageerde op deze situatie: “In 1933 werd er met hen een verbond gesloten. Ik was ontroerd toen ik dat las. Weet je waarom? Ik moet er nog steeds van huilen. We waren pas een 10-jarige republiek. Iedereen was bang voor Hitler. Er stond dat deze professoren, of ze nu op straat wandelen of in de gevangenis zijn, van dienst zijn in Turkije. We verwachten niet dat de Duitse regering iets doet om ze terug te sturen. Als ze ons proberen te stoppen, weten we hoe we ermee moeten omgaan. Dit is een staat van 10 jaar. Ik huilde toen ik het las. Ik was zo opgewonden. En toen begonnen ze te komen.”

Het uitleveringsverzoek van Hitler werd door Turkije verworpen.

“Een jaar later komt Hitler bij zinnen. Hij zei dat als Turkije deze professoren terug zou sturen, ze betere in de plaats zouden krijgen, maar Atatürk weigerde. Geloof me dat ze tot het uiterste hebben geprobeerd om hen terug te halen, ze hebben zelfs de Gestapo gestuurd. Die kwamen in de periode van 1940. Onze regering heeft werkelijk goed volgehouden.”

Volgens Çığ is de inbreng van deze professoren nog steeds voelbaar in het huidige onderwijssysteem van Turkije.

Bron: www.dw.com

I.Y.

GERELATEERDE ARTIKELENMEER VAN DEZE AUTEUR