De heersende elite in Turkije moet een keuze maken: Willen ze de dreiging van het Gülen-netwerk bestrijden of willen ze alle andersdenkenden de kop indrukken?
Er zijn genoeg geldige redenen om het Gülen-netwerk uit te roeien met behulp van Turks belastinggeld, omdat de organisatie een bedreiging vormt voor de Turkse staat.
Er is echter geen legitieme reden om alle dissidenten het zwijgen op te leggen laat staan met gebruikmaking van belastinggeld. Deze dissidenten vormen geen bedreiging voor een functionerende democratie, toch ziet de regerende AK-partij ze als een bedreiging voor zichzelf.
Hoewel de heersende elite in Turkije onverschillig blijft wat betreft het afleggen van verantwoording over de manier waarop belastinggeld wordt besteed aan veiligheid, moeten ze op zijn minst inzien dat ze de Gülenisten niet kunnen bestrijden en tegelijkertijd ook de dissidenten de mond kunnen snoeren. Dit omdat beide processen mutueel exclusief zijn.
De Turkse regering heeft het recht om te geloven dat leden van de terreurorganisatie en het Gülen-netwerk, die beiden worden beschouwd als terroristische organisaties, veilige thuishavens hebben in Europa en in de Verenigde Staten. Ze maakt zich terecht zorgen over de inperking van haar activiteiten op het grondgebied van haar bondgenoten.
Officieel
Inderdaad, de samenwerking met westerse bondgenoten in de strijd tegen PKK-terreur gaat ver terug in de tijd. Die poging heeft haar hoogte- en dieptepunt gekend en het heeft jaren geduurd vooraleer men de PKK officieel als terreurorganisatie begon te erkennen.
De zaak rondom het Gülen-netwerk is echter nieuw en veel ingewikkelder. Er is tot nu toe zeer weinig vooruitgang geboekt op vlak van het terugdringen van de Gülenistische activiteiten. Dit vooral in de Verenigde Staten en in West-Europa. Wat betreft de uitlevering van de honderden Turken die deel uitmaken van de terroristische groepering aan de Turkse staat, is ervoor zover ik weet helemaal geen vooruitgang geboekt.
De meerderheid van de Turkse overheidsfunctionarissen, zelfs degenen die niet bijzonder anti-westers zijn, is van mening dat de westerse inlichtingendiensten achter de Gülenisten staan. Het gebrek aan medewerking wordt toegeschreven aan deze overtuiging, die door een groot deel van het Turks publiek wordt gedeeld.
Samenwerking
Ook de vroeger heersende elite van Turkije vermoedde dat de westerse inlichtingendiensten achter de PKK zaten, toch bleven ze samenwerken met hun westerse gesprekspartners om het de PKK in ieder geval lastiger te maken.
Wat de Gülenisten betreft, heeft het gijzelingsbeleid van de Turkse overheid niet echt het gewenste resultaat opgeleverd. Integendeel, het heeft geleid tot een verdere verslechtering van de bilaterale betrekkingen, wat de Gülenisten alleen maar gelukkiger heeft gemaakt. Indien de Turkse machthebbers gebruik willen blijven maken van legitieme samenwerkingskanalen – met name op gebied van uitlevering – moeten zij kunnen bewijzen dat er eerlijke processen zullen plaatsvinden in hun land.
Volgens het verslag van Duygu Güvenç van Cumhuriyet, zegt Muižnieks dat “de maatregelen die tijdens de noodtoestand zijn genomen, het recht op een effectieve herziening van de detentie aanzienlijk hebben ingeperkt.”
“Talrijke gerechtelijke acties tegen journalisten, mensenrechtenactivisten, academici en parlementsleden die hun recht op vrijheid van meningsuiting uitoefenen, geven aan dat de rechterlijke macht momenteel strafwetten en -procedures gebruikt om andersdenkenden het zwijgen op te leggen,” voegt het rapport van de Europese Raad toe.
Schadelijk
De voortzetting van de noodtoestand en de pogingen om alle dissidenten het zwijgen op te leggen door journalisten, mensenrechtenactivisten en academici tot doelwit te maken, zijn alleen maar schadelijk voor de regering in haar strijd tegen de Gülenisten.
Toch zouden de plannen om PKK-symbolen in heel Europa te verbieden een echte ijsbreker kunnen zijn. Ankara zou deze gelegenheid kunnen benutten om stappen te ondernemen die de samenwerking met haar westerse bondgenoten zouden bevorderen om zo het leven van het vicieuze Gülen-netwerk te bemoeilijken.
BARÇIN YİNANÇ is opiniemaker bij de Turkse oppositiekrant Hurriyet.
