Griekenland heeft geprobeerd om de Europese Unie over te halen tot een “sluipende” economische boycot tegen buurland Turkije, als dat land doorgaat met olie- en gasboringen voor de kust van een aantal Griekse eilanden.
Dat heeft de Griekse minister van Buitenlandse Zaken Nikos Dendias dinsdag gezegd.
De twee landen zijn al lange tijd rivalen en ook binnen de NAVO zijn ze het op vele punten oneens. Maar de laatste tijd zijn hun onderlinge relaties nog verslechterd, door onenigheid over de rechten op olie- en gasboringen voor de kust, over de migratiestromen en door de beslissing van Turkije om de iconische Hagia Sophia in Istanbul, die nu een museum is, om te vormen tot een moskee.
Als Turkije doorgaat met zijn plannen voor boringen voor de kust van de eilanden Kreta, Rodos en Karpathos, moet de Europese Unie uit voorzorg een lijst opstellen met mogelijke strenge sancties.
Dat heeft Dendias besproken met zijn EU-collega’s, zo zei hij dinsdag in een interview.
Sinds er tien jaar geleden aanzienlijke gasreserves ontdekt werden in dat gebied zijn er tussen verschillende landen opnieuw conflicten ontstaan over de maritieme grenzen.
Het internationaal recht biedt bovendien maar weinig houvast. De dieper wordende kloof tussen beide landen is zichtbaar geworden toen Turkije besloot intensiever te gaan zoeken naar energiereserves in de oostelijke Middellandse Zee.
Daarnaast heeft Ankara het op een akkoordje gegooid met de officiële regering van Libië.
Sinds vorig jaar stuurt Ankara boorplatforms naar de oostelijke Middellandse Zee. Bedoeling is de rechten van Turkije en de Turkse Republiek Noord-Cyprus (TRNC) op de hulpbronnen in het gebied te claimen.
Athene en Grieks-Cyprus protesteren daartegen en dreigen ermee de bemanning van de schepen te arresteren. Ze proberen zo veel mogelijk EU-leiders aan hun kant te krijgen.
Ankara heeft steeds beloofd om het thema energie in te zetten om tot een politieke oplossing te komen voor Cyprus en in ruimere zin tot vrede in het Middellandse-Zeebekken, en niet als een katalysator voor verdere spanningen.
Turkije treedt op als borgstaat voor de TRNC en heeft daarom altijd bezwaar aangetekend tegen de eenzijdige boringen van Grieks-Cyprus in de oostelijke Middellandse Zee. De TRNC heeft ook rechten op de hulpbronnen in dat gebied, is het devies.
“De EU is Turkijes grootste handelspartner,” aldus Dendias op de commerciële omroep Star TV.
“Als we willen, kunnen we de Turkse economie voor een enorm groot probleem stellen. Dat is niet mijn wens … Maar we moeten duidelijk zijn.”
Griekenland claimt het monopolie op de hulpbronnen in de gebieden waar Turkije het op gemunt heeft.
In het geval van Kreta liggen die zelfs ver van de Turkse kust. Ankara zegt dat het daar rechtmatig mag boren, doordat het een akkoord gesloten heeft met de internationaal erkende regering van Libië, aan de andere kant van de Middellandse Zee.
Op 27 november ondertekenden Ankara en de Regering van Nationale Eenheid (GNA) van Libië, die door de VN erkend wordt, twee aparte pacten.
Eentje gaat over militaire samenwerking, het andere over de grenzen tussen hun beider territoriale wateren in de oostelijke Middellandse Zee.
In het maritieme pact, dat in werking trad op 8 december, worden de rechten van Turkije duidelijk gesteld tegenover de eenzijdige boringen van Grieks-Cyprus. Het pact stelt dat de TRNC ook rechten heeft op de hulpbronnen in dat gebied.