Evangelos Papanikolaou

Evangelos Papanikolaou is een Grieks-orthodoxe priester in de Kerk van Analipseos in Rafina, vlakbij Athene. Tijdens een toespraak zei hij dat Turken veel kerken in Griekenland beschermd hebben, zonder ze te sluiten.

“Bovendien hebben ze zich ook ontfermd over zo’n groot gebouw als de Hagia Sophia. Als de Turken dat niet gedaan hadden, zou het bouwwerk waarschijnlijk al lang geleden van de kaart verdwenen zijn.”

De priester weet ook dat de Turken nooit een kerk op Kreta gesloten hebben. Daar tegenover staat dat Otto I, een katholieke prins uit Beieren die in 1832 koning van Griekenland werd, wel heel wat Griekse abdijen liet sluiten.

Otto I weigerde zich te bekeren tot het orthodoxe christendom, en wordt daarom door veel Grieken als een ketter beschouwd.

Volgens Papanikolaou stonden de Turkse heersers toe dat de Grieken hun eigen geloof beleden.

“Daarom zouden Byzantijnen vroeger gezegd hebben dat ze liever de Turkse tulband dan de katholieke mijter zouden zien. Persoonlijk zou ik liever geen van beide willen, maar als ik dan toch moet kiezen, ga ik voor de Turken.

Oorspronkelijk luidde de Byzantijnse zin: “Ik wil liever een Turkse tulband in de stad zien, dan de Latijnse mijter”, waarbij (de stad) verwijst naar Constantinopel (Istanboel). De uitspraak symboliseert het lijden van de orthodoxe christenen na het zogenaamde Oosters schisma op 16 juli 1054.

Toen de Hagia Sophia nog een museum was, kwamen er volgens Papanikolaou veel toeristen het bouwwerk binnen in ongeschikte kledij.

“Nu zullen ze hoofddoeken en lange gewaden moeten dragen die gepast zijn in een gebedshuis, en zullen ze hun schoenen moeten uittrekken. Is dat geen teken van respect? Misschien moeten we de recente Turkse beslissing niet als een vloek zien, maar als een correctie van de geschiedenis.”

Op 24 juli werd voor het eerst in 86 jaar het vrijdaggebed gehouden in de Hagia Sophia in de Grootste Turkse metropool Istanboel. Ongeveer 350.000 mensen, zowel binnen als buiten de moskee, namen eraan deel.

Naast een moskee is de Hagia Sophia ook een van de populairste toeristische trekpleisters in Istanboel en Turkije, voor zowel binnenlandse als buitenlandse toeristen. Dat kan nu zo blijven.

In 1985 werd het bouwwerk op de Unesco-werelderfgoedlijst geplaatst. Tot aan de verovering van Constantinopel in 1453 was het gedurende 916 jaar een kathedraal. Daarna was het voor de eerste keer een moskee, tot 1934.

De volgende 86 jaar was het een museum. Op 10 juli vernietigde de Turkse raad van state het decreet uit 1934 waarin bepaald werd dat het bouwwerk voortaan een museum zou zijn. Dat effende het pad voor een nieuwe omvorming tot moskee.

K.L.

(Bron: Anadolu Agency)