Turkije heeft de sluiting van de Turkse zeestraten voor Russische oorlogsschepen niet goedgekeurd, vertelde een Turkse ambtenaar met directe kennis van de zaak aan Deutsche Presse-Agentur.
De Turkse president Recep Tayyip Erdoğan heeft de Oekraïense president Volodymyr Zelenskyy niet verteld dat Turkije de Turkse zeestraten sluit of heeft gesloten voor de toegang van Russische oorlogsschepen.
De verklaring volgt op een telefoongesprek tussen de twee leiders zaterdag.
“Het verbod op de doorvaart van Russische oorlogsschepen naar de Zwarte Zee en de aanzienlijke militaire en humanitaire steun voor Oekraïne zijn vandaag uiterst belangrijk. Het volk van Oekraïne zal dat nooit vergeten!” twitterde Zelenskyy eerder op zaterdag over het gesprek met Erdoğan.
Turkije is de kwestie nog aan het evalueren en de opmerkingen van Zelenskyy “weerspiegelen alleen zijn verwachtingen,” voegde de ambtenaar eraan toe.
Erdoğan vertelde Zelenskyy dat Turkije werkt aan een “onmiddellijk staakt-het-vuren” en bood zijn medeleven aan over de doden in de Russische aanvallen, zei het Turkse voorzitterschap op Twitter.
Het kantoor maakte geen melding van een verwijzing naar de Zwarte Zee.
Krachtens het Verdrag van Montreux van 1936 heeft Turkije zeggenschap over de Bosporus en de Dardanellen, die de Zwarte Zee met de Middellandse Zee verbinden. In vredestijd mogen handelsschepen de zeestraat vrij passeren, maar voor slagschepen gelden bepaalde beperkingen.
Rusland gebruikt de Turkse zeestraten vaak om schepen tussen de Middellandse Zee en de Zwarte Zee te manoeuvreren.
Vrijdag zei Jens Stoltenberg, secretaris-generaal van de NAVO, dat de Bosporus niet tot de onderwerpen behoorde die op een top van leiders werden besproken.
Russische schepen zouden de zeestraten nog steeds kunnen passeren, zelfs als Turkije ze sluit, zei de Turkse minister van Buitenlandse Zaken Mevlüt Çavuşoğlu eerder deze week.
De ambassadeur van Kiev in Ankara, Vasly Bodnar, heeft Turkije donderdag officieel verzocht de zeestraten te sluiten voor Russische schepen.
Turkije onderhoudt goede economische en politieke betrekkingen met zowel Rusland als Oekraïne, en Erdoğan zei eerder dat Ankara geen van beide landen van zich wil vervreemden.
‘Volgens artikel 19’
In geval van oorlog kunnen oorlogvoerende staten volgens artikel 19 van het Verdrag van Montreux geen schepen door de zeestraat laten varen.
‘Dus als de situatie in Oekraïne als oorlog is te classificeren, hebben schepen van Rusland en Oekraïne geen recht van doorvaart’, zegt academicus Oude Elferink.
‘Dat zou ook gelden voor andere staten die bij deze oorlog zouden zijn betrokken.’
Wellicht, zegt Oude Elferink, zal Rusland ontkennen dat het om een oorlog gaat.
‘Maar Turkije kan het conflict dan wel als oorlog kwalificeren.’ Ook heeft Turkije bij ‘onmiddellijk gevaar’ voor Turkije zelf volgens het verdrag het recht de zeestraat geheel af te sluiten.
Bemiddeling
De Turkse president Erdogan heeft donderdag zijn Oekraïense collega Zelenski in algemene termen zijn steun beloofd, zonder in te gaan op het verzoek de Bosporus en Dardanellen af te sluiten.
Tegen verslaggevers zei hij woensdag dat Turkije ‘niet zijn banden met Rusland en Oekraïne zal opgeven’.
Turkije heeft tot nu weinig enthousiasme getoond voor economische sancties tegen Rusland.
Wel heeft Turkije, als Navo-lid, zich steeds aangesloten bij de verklaringen van het bondgenootschap over de crisis rond Oekraïne. Turkije heeft, tot ongenoegen van Moskou, drones verkocht aan Oekraïne.
Bron: Sabah
