De Turkse lira onderging een historische terugval nadat president Recep Tayyip Erdogan een recente renteverlaging prees en verklaarde dat zijn land een “economische onafhankelijkheidsoorlog” aan het voeren was.
De munt, die dit jaar meer dan 40 procent is gedaald ten opzichte van de dollar, kelderde dinsdag tot 15 procent – een daling die zelfs de Turkse valutacrisis van 2018 overschaduwde – en brak door de symbolische drempel van 13 dollar nadat Erdogan een strijdlustige toespraak gebruikte om zijn visie op de economie van het land uiteen te zetten.
“Het is net een horrorfilm”, zei Enver Erkan, een analist bij het in Istanbul gevestigde Terra Investment, eraan toevoegend dat het moeilijk te zeggen was hoeveel verder de munt nog zou kelderen, gezien het feit dat de beleidsmakers bereid leken om de munt gewoon te laten vallen.
“Dit is het onvermijdelijke gevolg van Erdogans oorlog tegen de rente,” zei Uday Patnaik, hoofd Emerging Market Debt bij Legal & General Investment Management.
“Wat de vrije val zou kunnen stoppen, is een teken van een onafhankelijke centrale bank in Turkije. Maar daar is niet veel kans op. Erdogan is het type man dat graag blijft verdubbelen.”
Erdogan, die al zijn hele leven tegenstander is van hoge rentetarieven, verklaarde maandagavond in een toespraak dat hij “blij” was dat de centrale bank vorige week voor de derde achtereenvolgende maand de rente had verlaagd, ondanks waarschuwingen van economen dat dit de inflatie, die nu al oploopt tot 20% op jaarbasis, zou aanwakkeren en de munt verder zou destabiliseren.
Erdogan schetste een beeld van een duistere wereldwijde samenzwering die Turkije wil onderwerpen en zei dat het land niet zou toegeven aan economen, “opportunisten” en “wereldwijde financiële acrobaten” die oproepen tot renteverhogingen.
De regering geeft voorrang aan groei, zei hij, om investeringen, productie, export en werkgelegenheid aan te moedigen. “Daarom trekken wij ons niets aan van de doemdenkers”, zei hij.
Eerste Wereldoorlog
Hij vergeleek de strijd met de strijd die de natie voerde tegen buitenlandse bezetters in de nasleep van de eerste wereldoorlog, die culmineerde in de stichting van de moderne Turkse republiek in 1923.
“Met de hulp van God en de steun van ons volk zullen we als overwinnaars uit deze oorlog van economische onafhankelijkheid komen”, zei hij.
De ineenstorting van de munt leidde tot verontwaardiging van de Turkse oppositiepartijen, waaronder die geleid door voormalige bondgenoten van de Turkse president.
Ali Babacan, die jarenlang de leiding had over de economie in Erdogans regering en nu aan het hoofd staat van de oppositiepartij Deva, beschuldigde hem ervan het land “bankroet” te hebben gemaakt.
Sayın Erdoğan durun yeter artık.
Dolar 12’yi geçti. Ekmek 4 lira olmak üzere. Kuru ekmeğe bile muhtaç hale geldi insanlar.
Dibe batıyoruz. Durun artık.
— Ali Babacan (@alibabacan) November 23, 2021
Ahmet Davutoglu, voormalig premier en voorzitter van Erdogans regeringspartij Rechtvaardigheid en Ontwikkeling, ging nog verder.
“Dit is niet langer onwetendheid, dit is verraad”, schreef hij op Twitter.
De Turkse centrale bank, die steeds meer bemoeienis krijgt van de president, probeerde vorige maand te argumenteren dat renteverlagingen zouden helpen om de kelderende munt en de stijgende inflatie te stabiliseren door het chronische tekort op de lopende rekening van het land weg te werken.
Bu artık cehalet değil İHANETTİR!
Bu ihanete karşı tüm siyasi parti liderlerini ve aziz milletimizi gerçek ekonomik Kurtuluş Savaşı başlatmaya çağırıyorum.
Bu çerçevede ilk görüşmem bugün 17:00’de Sn. Kılıçdaroğlu’yla. İkinci görüşmem yarın 14:30’da Sn. Akşener’le olacak.
— Ahmet Davutoğlu (@Ahmet_Davutoglu) November 23, 2021
Economen waarschuwen dat een dergelijke logica niet klopt en zeggen dat het laten ontsporen van de lira het risico van hyperinflatie met zich meebrengt in een land dat sterk afhankelijk is van ingevoerde energie en grondstoffen.
De munt heeft kortstondig zijn verliezen beperkt na berichten dat Erdogan ambtenaren van de centrale bank zou ontmoeten. Hij hervatte echter zijn daling nadat de centrale bank een verklaring publiceerde waarin stond dat de bewegingen op de financiële markten “onrealistisch waren en volledig los stonden van de economische fundamenten”, maar geen hint gaf over een verandering van het monetaire beleid.
De scherpe daling van de munt dreigt ook de levensstandaard verder uit te hollen op een moment dat Erdogan al geconfronteerd wordt met toenemende woede bij het publiek over de stijgende kosten van basisgoederen.
Een Turkse bankier omschreef de val van de lira als “een door beleidsmakers veroorzaakte valutaschok” waar de regering actief voor heeft gekozen.
“De keuze is duidelijk,” zei hij. “Ze zijn nu gewoon hun strategie aan het uitvoeren. Dit is de nieuwe aanpak.”
Semih Tumen, een voormalige vice-gouverneur van de centrale bank die vorige maand werd ontslagen door de president, sprak voor het eerst sinds zijn ontslag in het openbaar toen de munt kelderde om de regering op te roepen om “dit irrationele experiment, dat geen kans van slagen heeft, te laten varen”.
Hij schreef op Twitter: “We moeten onmiddellijk terugkeren naar een beleid van hoge kwaliteit dat de waarde van de lira en het welzijn van het Turkse volk zal beschermen.”
Bron: Turkse media
