Eerder deze week veroordeelde president Recep Tayyip Erdoğan de bloederige militaire staatsgreep van 1980 waarbij duizenden mensen werden opgepakt, tientallen geëxecuteerd en zo’n 300 gedood door foltering en slechte omstandigheden in gevangenissen. “Het is al 39 jaar geleden, maar we blijven ons die 12de september vol schaamte herinneren. Die dag is een zwarte bladzijde in de geschiedenis van onze democratie”, tweette hij. “Ik herdenk alle burgers die tijdens die donkere dagen onterecht gefolterd en geëxecuteerd werden vol respect en genade.”

Tijdens de staatsgreep in 1980 werden 650.000 mensen opgesloten en 50 mensen geëxecuteerd. 299 mensen stierven na foltering of door slechte omstandigheden in de gevangenis. “Als vertegenwoordigers van een politieke cultuur die elke staatsgreep veroordeeld heeft, blijven we de wil van het volk en de democratie steunen”, zei Erdoğan. De laatste staatsgreep die werd uitgevoerd door militairen in de Turkse republiek, is berucht voor de vele schendingen van de mensenrechten, bruut geweld en executies.

In de vroege uren van 12 september 1980 grepen de samenzweerders de macht in het land. Dit was de derde keer dat het leger in Turkije de macht greep, na de coups op 27 mei 1960 en 12 maart 1971. Er werd een nationale veiligheidsraad opgericht die de coup plande.

Kenan Evren

Stafchef van de generale staf Kenan Evren had de leiding, en werd president. De bevelhebbers van land-, zee- en luchtmacht, en de commandant van de gendarmerie, kregen ook belangrijke posities na de coup. De coupplegers negeerden de democratie. Ze ontbonden het parlement en stelden de grondwet buiten werking. Ze riepen de staat van beleg uit en verboden de meeste non-gouvernementele organisaties, zoals de Turkse vereniging voor luchtvaart, de organisatie ter bescherming voor kinderen en de Turkse halvemaan.

Ze verboden ook alle politieke partijen en voerden ook een reeks executies uit die nog steeds zwaar wegen op het Turkse nationale bewustzijn.

Hurriyet