De burgeroorlog in Libië dreigt militair te escaleren, ook internationaal. De Egyptische couppleger Abdel Fattah al-Sisi bracht afgelopen weekeinde zijn troepen in paraatheid om het buurland binnen te vallen en de strijd aan te binden met het oprukkende Turkse leger in Libië.
Dictator Sisi reisde naar een luchtmachtbasis aan de grens met Libië en sprak daar met piloten en commando’s. Hij riep hen op klaar te staan om buiten Egypte missies uit te voeren.
Door de Turkse militaire interventies in de afgelopen maanden wint de internationaal erkende Libische regering GNA fors terrein op de door Egypte gesteunde milities van de rebellerende ‘veldmaarschalk’ Khalifa Haftar met zijn Libische Nationale Leger (LNA).
Al meer dan een jaar vochten de troepen van Haftar in de buitenwijken van de hoofdstad Tripoli. Maar daar is het LNA sinds kort verdreven. Ook in het westen, bij de grens met Tunesië, had Haftar een groot gebied in handen met de strategische luchtmachtbasis Al-Watiya.
De laatste paar weken moest hij ook die regio prijsgeven. Inmiddels hebben Haftars milities zich teruggetrokken op de strategische stad Sirte aan de kust, 460 kilometer oostelijk van Tripoli.
De Egyptische president heeft nu een rode lijn in het woestijnzand getrokken tussen de havenstad Sirte en de stad Jufra, met een belangrijke luchtmachtbasis, die midden in Libië ligt. “Dit is de frontlinie”, zei Sisi.
De boodschap aan de Turken en het GNA-leger is: kom niet over deze lijn heen, anders komen het Egyptische leger en de luchtmacht in actie.
Turkije daarentegen eist van Haftar en zijn troepen dat zij zich terugtrekken uit Sirte en Jufra, alleen dan kan er een duurzame wapenstilstand tot stand komen, zo liet Ankara weten. Het LNA moet richting de oostelijke kuststad Benghazi vertrekken.
Egypte steunt Haftar
Egypte en Turkije staan hierdoor lijnrecht tegenover elkaar. Sisi ziet de regering van premier Fayes al-Sarray in Tripoli als een bron van potentieel terrorisme. Zo verdedigt Egypte zijn steun aan Haftar.
Afgelopen weekeinde zei Sisi dat actie gerechtvaardigd is. “Egypte heeft het recht zichzelf te verdedigen tegen directe bedreigingen van terroristische milities en huurlingen gesteund door buitenlandse mogendheden.”
Ondertussen steunt ook Rusland met wapens, huurlingen en gevechtsvliegtuigen de milities van Haftar. De Russen bouwen een stevige militaire aanwezigheid op in Libië, aan de zuidflank van de Navo.
U.S. Africa Commmand toonde onlangs luchtfoto’s van nieuwe Russische gevechtsvliegtuigen in Libië, die Haftar te hulp schieten.
De belangen van Turkije bij de militaire interventie in Libië zijn groot. President Recep Tayyip Erdogan heeft in ruil voor militaire steun grote stukken Libische kustwateren in beheer gekregen.
Delen hiervan liggen rond de Griekse eilanden Kreta en Rhodos. Turkije wil er naar gas en olie boren. De Grieken betwisten die rechten in hun wateren. Zo wordt Libië betrokken in geopolitieke en economische conflicten rond de Middellandse Zee.
Nu Turkije macht heeft in Libië, kan het de Europese Unie ook onder druk zetten als het gaat om de beheersing van de vluchtelingen- en migrantenstroom uit Afrika.
Ankara heeft al een miljardendeal met Brussel, om te voorkomen dat weer honderdduizenden migranten oversteken naar Griekenland en doorreizen naar EU-landen.
Eenzelfde positie heeft Turkije nu verworven aan de zuidgrens van Europa. Brussel zal die nieuwe machtspositie van Turkije zonder meer gaan merken aan de onderhandelingstafel.