De CHP zal het presidentieel systeem niet toelaten, aangezien “dit zal leiden tot een grondwettelijke dictatuur”, verklaarde Kemal Kılıçdaroğlu, uren voor het voorstel tot grondwetswijziging werd voorgelegd aan een parlementaire commissie.
“Dit zullen wij niet toelaten. Als dit wordt doorgevoerd, zullen wij een dictatuur invoeren in onze Grondwet. Wij zullen een dictator instellen die alles mag en niet gestopt kan worden,” vertelde Kılıçdaroğlu, de voorzitter van de CHP op 20 december.
Democratie zullen wij nog enkel kennen uit de geschiedenisboeken
Hij schetste de gevolgen voor Turkije, indien het voorstel aangenomen wordt:
“Turkije zal haar democratisch regime zien verloren gaan en zal stilaan afglijden naar een autoritair regime. Geen enkele burger zal zeker kunnen zijn van zijn recht op eigendom, zijn recht op leven en de rechtstaat zal verwateren. Er zal geen enkele staatsmacht overeind blijven om de uitvoerende macht tegen te houden, met andere woorden tirannie zal heersen. Één persoon zal de overheid worden. De wetgevende, uitvoerende en rechterlijke tak zal hij volledig in zijn macht hebben. Een onnuttig, ondergeschikt en symbolisch parlement zal dan ontstaan. Wij zullen het parlement als instituut kunnen begraven en de democratie zullen wij nog enkel kennen van de geschiedenisboeken.”
Kılıçdaroğlu’s verklaringen werden gedaan op dezelfde dag dat de parlementaire commissie debatteerde over het voorstel. Hij herhaalde hetzelfde opnieuw aan de leden van zijn partij die zetelen in die commissie en gebood hun alles in werk te zetten om het voorstel te blokkeren.
De artikelen in de nieuwe voorgestelde Grondwet
Kılıçdaroğlu heeft vooral zijn kritiek geuit ten aanzien van enkele artikelen in de nieuwe voorgestelde Grondwet.
“Hij zegt dat hij de leider zal zijn van zijn partij, niet van het volk. Het enige wat hij zal zijn, is een dictator, niets meer en niets minder,” verwijzend naar Recep Tayyip Erdoğan over het artikel waarin de mogelijkheid wordt gegeven aan de president om zijn banden te behouden met zijn politieke partij na zijn ambtsintreding.
Kılıçdaroğlu vindt ook dat de mogelijkheid van de president om 5/12 leden van de Hoge Raad van Justitie te benoemen, “de onpartijdigheid en onafhankelijkheid in het gedrang zal brengen”.
Ataturk
“Wij vergeten onze geschiedenis en daardoor zijn wij de macht aan het geven aan een dictator om de regering te ontbinden. Zelfs Atatürk, de stichter van Turkije, heeft zichzelf nooit de macht gegeven om de regering te ontbinden,” verwijzend naar het artikel dat dit mogelijk maakt voor de president.
Kılıçdaroğlu had ook kritiek over het artikel dat de president de macht geeft om nieuwe wetten uit te vaardigen, ministers en hoge ambtenaren aan te stellen.
“Dit is normaal gezien de taak van het parlement, nu zal een dictator een groot deel van de overheid kunnen inrichten naar zijn smaak.”
Referendum
De parlementaire commissie heeft nog 45 dagen om te debatteren over het voorstel. Daarna zal zij een verslag uitbrengen aan het parlement. Vervolgens zal het parlement, in een eerste zitting, het voorstel artikelsgewijs bespreken. In de zitting daaropvolgend zal ze erover stemmen.
Indien het voorstel tussen de 330 en 367 voorkeurstemmen krijgt, zal er een referendum volgen. Dit is een zeer waarschijnlijk scenario. De AK-partij heeft 316 zetels in het parlement en de MHP heeft er 39. De enigen die oppositie kunnen voeren, de CHP en de MHP, zullen geen tegengewicht meer kunnen bieden.
Hurriyet
