Turkse tanks staken vanochtend de grens met Syrië over in een offensief tegen Daesh. Samen met een door de VS gesteunde rebellencoalitie wil Turkije IS-doelen in de strategisch gelegen stad Jarablus raken. Het is niet de eerste keer dat Turkije Syrië binnenvalt. Meer zelfs: exact 500 jaar geleden vielen de Ottomanen Syrië al binnen, toen nog grondgebied van de Egyptische sultan.
Vandaag wil Turkije met de inval Daesh verzwakken, maar 500 jaar geleden hadden de Ottomanen een heel andere agenda. In de Slag van Marj Dabiq op 24 augustus 1516 vochten de Ottomanen tegen het Mammelukkensultanaat van sultan al-Gawri.
De Egyptische sultan Qansuh al-Ghawri (1501 – 1516) onderhield tijdens zijn regering vriendelijke betrekkingen met Bayezid II, die hem zelfs technici en materialen zond om op de Rode Zee een bloot te bouwen. Die was nodig om de Portugezen, die de zeeweg naar Indië hadden ontdekt, uit de van oudsher islamitische wateren te verjagen. Aan de nauwe samenwerking kwam echter een einde toen Selim de troon besteeg.
Sleutels van Mekka
In 1516 ondernam hij een veldtocht tegen de mamelukken, ondermeer uit vrees voor een alliantie tussen de sjah en Qansuh al-Ghawri. Op 24 augustus versloeg Selim het Egyptische leger iets te noorden van Aleppo. Qansuh al-Ghawri stierf op het slagveld. De sultan lijfde Syrië in een bood de mamelukken de status van vazal aan. Die weigerden en het Ottomaanse leger trok door de Sinaï naar Egypte. In januari 1517 kwam het bij Caïro tot een beslissende slag. Opnieuw liepen de charges van de mamelukken stuk op de Ottomaanse kanonnen en het behaagde Selim Tuman Bey, de laatste mammelukkensultan, op te hangen aan de stadsmuren. Op enkele maanden tijd onderwierp Selim de laatste verzetshaarden. De sjerif van Mekka, die een Portugese invasie vreesde, zond hem de sleutels van de heiige steden als bewijs van zijn onderwerping en de kalief, die steeds in Syrië in Selims handen was gevallen, verdween naar Istanbul, waar hij verluidt Selims als zijn opvolgers aanwees.
Nieuw tijdperk
Met de annexatie van het immense rijk der mammelukken en de aanspraken die het op delen van Yemen maakte, begon voor het Ottomaanse rijk een nieuw tijdperk. Vanaf ju controleerde de sultan ook de hartlanden van de islam enw as de Arabische bevolking van zijn rijk enorm toegenomen. De sultans beschouwden zich niet enkel meer als de hoeders van de grenzen, maar ook en vooral als de beschermers van de hele islamitische geloofsgemeenschap. Een niet minder belangrijk gevolg van Selims veroveringen was dat de Ottomanen voortaan de rijke transito-handel tussen Europa en Azië controleerden, als zou het belang ervan in de volgende eeuwen gestadig afnemen.
