Heb je ook interesse in Turkije en haar literatuur? Weet je niet goed wel boek te kiezen en weet je überhaupt niet welke Turkse auteurs in het Nederlands zijn vertaald? Geen nood, hier vind je een lijst van de 5 beste Turkse novelles die in het Nederlands werden vertaald volgens de site goodread.com.

1.Yasar Kamal: Kleine Memed

“De blauwdistel gedijt op slechte, dorre grond als de beste. Grond zo wit als witte kaas. Grond waarop geen gras wil groeien, geen boom, zelfs geen wilde vijg. Op zulke grond tiert de blauwdistel welig en woekert lustig door.”

Yasar Kamal is al jaren een Turkse kandidaat voor de Nobelprijs voor de literatuur. Geboren in een gehucht in Zuid-Anatolië, onder de rook van Adana, groeide hij op te midden van armoede. In 1951 verhuisde hij naar Istanbul, waar zijn sociaal bewogen reportages voor de links-liberale intellectuelenkrant Cumhuriyet (Republiek) sterk de aandacht trokken.

Deze roman waarmee hij in 1955 debuteerde wordt wel gezien als een keerpunt in de Turkse literatuur. In deze zeer sociaal gerichte roman, waarvan ook een stripuitgave is verschenen, schildert de schrijver de welhaast feodale toestanden in Anatolië, waar eer en traditie zeer belangrijk zijn in het begin van de 20e eeuw. Memed is de zoon van een arme weduwe, die in verzet komt tegen een grootgrondbezitter. Hij sluit zich aan bij een roversbende, maar wanneer hij hoort dat zijn geliefde gevangen genomen is, keert hij terug naar zijn dorp en neemt wraak op wel zeer dramatisch wijze.

2. Ahmet Hamdi Tanpinar: Het klokkengelijkzetinsituut

“De klok, de intiemste vriend die zijn eigenaar heeft, die aan zijn arm zijn polsslag gezelschap houdt, op zijn hart al zijn emoties deelt, zich kortom warmt aan zijn gloed en op zijn lichaam zich met hem vereenzelvigt, dan wel op tafel het gehele tijdsbestek dat we dag noemen samen met zijn eigenaar in alle gebeurtenissen meemaakt, past zich onwillekeurig aan zijn bezitter aan, en went eraan te leven en te denken zoals hij.”

Waarom zou je schrijven als je niet alles ronduit wilt vertellen…? vraagt de hoofdpersoon van de klassiek geworden roman Het klokkengelijkzetinstituut zich af. Dit ironische en bijtende relaas van een man die voor een immense (maar totaal overbodige) instelling werkt, wordt over het algemeen beschouwd als een van de belangrijkste Turkse romans uit de twintigste eeuw.

Hayri Irdal

Hayri Irdal is als kind al gefascineerd door klokken. Hij is geboren vlak voor de eeuwwisseling in Istanbul en leidt een onopvallend leven in een kleinburgerlijk milieu. Maar dan ontmoet hij Halit Ayarci, een flamboyante man met een idee, en zijn leven raakt in een stroomversnelling. Halit nodigt hem uit te gaan werken voor het op te richten `klokkengelijkzetinstituut , een prestigieuze onderneming die zich erop toelegt alle klokken in Istanbul gelijk te zetten. Het klokkengelijkzetinstituut is een satire op het snelle proces van modernisering dat Turkije na de stichting van de republiek onderging. Het toont de botsing tussen de oude waarden van het Osmaanse rijk en die van het nieuwe Turkije, dat verwestersing nastreeft. Hoe belangrijk is ons verleden eigenlijk, hoe succesvol kan vernieuwing zijn?

Ahmet Hamdi Tanpinar (1901-1962) is een van de grondleggers van de moderne Turkse roman.Tanpinar schiep met zijn Het klokkengelijkzetinsitituut een indrukwekkende parabel, die niet alleen een sleutel is tot het begrip van het moderne Turkije, maar tot de hele wereld die zich heeft overgeleverd aan vastgeroeste ideeën en schone schijn

3. Orhan Pamuk: Ik heet Karmozijn

“Ik hoor wel wat u vraagt: wat betekent het een kleur te zijn? Kleur is de streling van het oog, de muziek van de dove, een woord in de duisternis. Laat ik zeggen dat mijn aanraking is als die van een engel, omdat ik sinds tienduizenden jaren de gesprekken van geesten heb beluisterd, als een zucht van de wind, van boek tot boek, van voorwerp tot voorwerp. Een deel van mij roept hier uw ogen aan dat is mijn zware kant. Een ander deel stijgt op wieken van uw blikken naar de lucht dat is mijn lichte kant.”

Een combinatie van thriller, historische roman en liefdesroman van de Turkse Nobel-prijswinnaar 2006, die extra levendig wordt doordat er vele verschillende vertellers in optreden: de tekenaars, het jonge paar, de geheimzinnige moordenaar, maar ook (tekeningen van) een boom, een muntstuk, een hond, een paard, de duivel en de Dood.

Het verhaal speelt zich gedurende twaalf winterse dagen in het Istanbul van 1591 af. Als haar man na vier jaar nog steeds niet is teruggekeerd uit de oorlog, gaat de mooie Seküre, moeder van twee zonen, op zoek naar een nieuwe echtgenoot. De vader van Seküre heeft een geheime opdracht gekregen van de Osmaanse sultan. Eén voor één ontbiedt hij hofminiatuurschilders bij zich. Deze meesterschilders werken samen aan een boek voor de sultan, onder supervisie van Seküres vader. Ze maken hiervoor tekeningen in een westerse stijl. Het is een uiterst controversiële opdracht, die indruist tegen de heersende opvattingen. Wanneer een van de schilders vermoord wordt, vraagt Seküres vader zijn neef Kara om hulp. Seküre en Kara waren als kinderen verliefd op elkaar, en nu krijgt deze liefde een kans om weer op te bloeien.

4. Nazim Hikmet: Mensenlandschappen

“In één ademtocht droeg hij zijn stem aan hen over”

‘…Ze zijn bang voor onze liederen…’, schreef Nâzim Hikmet ooit, de grootste dichter die Turkije heeft gekend. Hikmets werk moest in het geheim gepubliceerd en gelezen worden. Zijn naam kwam bij velen alleen gefluisterd over de lippen. Maar bij het horen van die naam zullen de ogen van veel Turken gaan schitteren. Hikmets poëzie is een begrip, een uitdrukking van hoop, een dichterlijk gevecht om vrijheid. In de gevangenis van Bursa begon Hikmet aan het epische gedicht Mensenlandschappen. Hij schreef de gedachten neer van boeren, dagloners, arbeiders en soldaten. Hij gaf zijn medegevangenen een stem, vertaalde hun verhalen in poëzie, zette ze om in traditionele en avant-gardistische beelden.

5. Elif Shafak: Liefde kent 40 regels

“De sharia is als een kaars. Hij verschaft ons veel waardevol licht. Maar laten we niet vergeten dat een kaars ons helpt om in het donker van de ene plek naar de andere te gaan. Als we vergeten waarnaar we op weg zijn en ons in plaats daarvan op de kaars focussen, wat hebben we daar dan aan?” (*)

Ella Rubenstein is veertig jaar oud en niet gelukkig getrouwd, als ze een baan als proeflezer aanneemt voor een literair agentschap. Opeens staat haar leven op z’n kop. Haar eerste opdracht is het lezen van een manuscript over de oude, beroemde en mystieke soefi Rumi, gepassioneerd dichter en advocaat van de liefde. Langzaamaan realiseert ze zich dat dit dertiende-eeuwse levensverhaal haar eigen verhaal weerspiegelt. Ze stelt zich open voor nieuwe mogelijkheden en omarmt zo de tijdloze boodschap van deze spirituele dichter.

(*) Citaat van Sjems Tebrizi uit Liefde kent 40 regels.

http://goodread.com en http://bol.com