Toen hij zich kandidaat stelde voor het presidentschap noemde Joe Biden de Turkse leider Recep Tayyip Erdoğan een “autocraat” en zei hij dat de VS Erdogans tegenstanders moesten steunen.
Nu Erdoğan leidt in een krappe race om het Turkse presidentschap, zijn Biden en zijn assistenten gekalmeerd. Als ze al commentaar willen geven, benadrukken ze dat ze geen partij kiezen.
“Ik hoop gewoon dat degene die wint, wint”, zei Biden zondag over de stemming in de eerste ronde in Turkije, een situatie die hij subtiel vergeleek met zijn eigen verkiezingen in 2020. “Er zijn momenteel genoeg problemen in dat deel van de wereld.”
De ongemakkelijke ambivalentie van het Biden-team weerspiegelt een ongemakkelijke realiteit. Ja, Erdoğan kan een onliberale heerser zijn die de democratie van zijn land heeft beschadigd. Maar Turkije is ook een strategisch gelegen NAVO-bondgenoot, en de oorlog van Rusland in Oekraïne en de voortdurende strijd in het Midden-Oosten betekenen dat Washington de sterke man niet zomaar de rug kan toekeren.
Onder druk op het onderwerp tijdens een briefing met journalisten maandag, klonk de woordvoerder van de Nationale Veiligheidsraad, John Kirby, neutraal.
“Wij feliciteren het Turkse volk met het feit dat het zijn wensen op vreedzame wijze kenbaar heeft gemaakt in de stembus”, aldus Kirby. “Het Turkse volk mag beslissen hoe hun regering eruitziet.”
Stemmen
Noch Erdoğan, noch toprivaal Kemal Kiliçdaroğlu wonnen zondag meer dan 50 procent van de stemmen, waardoor ze op 28 mei een tweede ronde moeten houden.
Voormalige Amerikaanse ambtenaren en analisten die omgaan met Biden-adviseurs zeiden dat ze de afgelopen maanden niets hebben gezegd over hun voorkeuren.
Sommigen speculeren dat veel regeringsfunctionarissen Erdoğan liever vaarwel zeggen.
Toch zijn ze realistisch genoeg om te weten dat Erdoğan, die Turkije al twee decennia bestuurt en de media daar enorm onder controle heeft, waarschijnlijk zal winnen.
Kiliçdaroğlu voldeed in de eerste ronde niet aan de verwachtingen, waardoor Erdoğan een impuls kreeg voor de tweede ronde.
Een deel van de voorzichtigheid van de regering-Biden om zich uit te spreken komt voort uit de standaardbewering van de VS dat Washington zich niet mengt in buitenlandse verkiezingen, behalve dan dat ze oproept tot vrije, eerlijke en geweldloze verkiezingen.
Maar de regering wil misschien ook geen brandstof geven aan Erdogans campagne. De Turkse leider is bedreven in het gebruik van anti-Amerikanisme om stemmen te winnen; hij beschuldigde de oppositie ervan samen te werken met Washington. Hij beschuldigde ook de Amerikaanse ambassadeur Jeff Flake van een ontmoeting met Kiliçdaroğlu.
Turkije en Rusland hebben hun economische banden in zekere zin aangehaald, ondanks de zware westerse sancties tegen Moskou voor zijn invasie in Oekraïne.
Toch is Erdoğan ook een belangrijke gesprekspartner tussen het Westen en Rusland, onder meer bij een initiatief om graanzendingen mogelijk te maken.
Soner Cagaptay, een historicus die meerdere boeken over Turkije heeft geschreven, zei dat met al deze factoren in het spel, Amerikaanse functionarissen voorzichtig moesten zijn tijdens de eerste ronde, en dat ze dat waarschijnlijk zullen volhouden tijdens de verkiezing.
Bron: Turkse media
