In de hele Eurozone schieten de inflatiecijfers pijlsnel omhoog.
Inflatie is de mate waarin het leven duurder wordt; denk aan de prijzen van je boodschappen tot je energierekening, van je drankje in een café tot je nieuwe auto.
Ook in België heeft de inflatie een recordpeil bereikt. Volgens de cijfers die de statistische dienst Eurostat bekendmaakte, ging het in maart om 9,3 procent.
Vooral het Nederlandse cijfer is spectaculair. Vorige maand was het leven nog 7,3 procent duurder dan een jaar eerder, deze maand is dat 11,9 procent.
De koplopers in de eurozone zijn de Baltische staten. In Litouwen is de inflatie opgelopen tot 15,6 procent. In Frankrijk daarentegen blijft het cijfer relatief beperkt met 5,1 procent. Dat komt doordat de Franse overheid de energieprijzen heeft bevroren. Energie is de belangrijkste aanjager van inflatie.
Ook in Malta en Portugal lag de inflatie een stuk lager dan het gemiddelde van de Eurozone.
Stijgende energieprijzen
De inflatie wordt in heel Europa, en dus ook in Nederland, aangedreven door de sterk stijgende energieprijzen en brandstofprijzen.
Er was al schaarste voor de Russische inval in Oekraïne en die oorlog heeft de prijzen nog verder de hoogte in gejaagd. De hoge energieprijzen maken ook andere producten duurder. Bedrijven rekenen de hogere productiekosten door aan de consument.
‘Alle Europese inflatie is nu historisch, maar het is toch van de jaren 70 geleden dat het cijfer voor Nederland nog boven 11 procent kwam’, zegt econoom Peter Vanden Houte.
Inflatie in Turkije
In Turkije liep de inflatie in februari op tot 54,4 procent, maar dat heeft andere redenen.
De Turkse centrale bank blijft namelijk de ene na de andere renteverlaging doorvoeren omdat president Erdogan tegen alle economische theorieën in denkt dat een lagere rente tot minder inflatie leidt.
Voorlopig lijkt dat ook niet te werken, analisten verwachten de komende maanden steeds hogere inflatiecijfers in het West-Aziatische land.
De prijzen van aardgas gaan ook in Turkije fors omhoog als gevolg van de wereldwijde energiecrisis.
De prijsstijgingen zullen de toch al hoge inflatie in het land verder laten oplopen. De verwachting van kenners is dat de geldontwaarding in maart voorbij de 60 procent gaat.
Turkije importeert bijna al zijn energie, waardoor het kwetsbaar is voor grote prijsschommelingen. In de eerste twee maanden van dit jaar alleen al ging het om een stijging van 212 procent, met alle gevolgen voor de inflatie van dien.
De Turkse consumenteninflatie bedroeg in februari 54,4 procent. Dat het leven in Turkije in doorsnee zoveel duurder is geworden, komt vooral door de waardedaling van de lira.
De munt verloor vorig jaar 44 procent van zijn waarde ten opzichte van de dollar.
Hamsteren
Rafta 130, kasada 200. Soygundur bu.#YağFiyatları
pic.twitter.com/sNPG7Q0wm4— Marginale (@themarginale) March 5, 2022
In Turkije zijn veel mensen zonnebloemolie aan het hamsteren uit angst dat die verder in prijs zal stijgen door de oorlog in Oekraïne.
Uit talloze plaatsen in het land doken de afgelopen weken videobeelden op van wanhopige taferelen in supermarkten.
Turkije is ’s werelds grootste importeur van zonnebloemolie en zonnebloempitten. Het merendeel ervan komt uit Rusland (51 procent) en Oekraïne (15 procent). De pitten zijn bestemd voor de productie van zonnebloemolie.
Niettemin moet Turkije zonnebloemolie importeren om te voldoen aan de binnenlandse vraag. De bakolie is een onmisbaar bestanddeel van de Turkse keuken.
De meeste zonnebloemolie voor Turkije wordt vervoerd vanuit de Russische havenstad Rostov. En daaraan kwam een einde toen Rusland in februari de Zee van Azov afsloot voor koopvaardijschepen omdat er mijnen zouden liggen.
Sinds het begin van de oorlog steeg de prijs van een ton ruwe zonnebloemolie al van 1.400 naar 2.000 dollar, en om te profiteren van toekomstige prijsstijgingen houden sommige winkeliers nu hun voorraden achter.
De oorlog in Oekraïne leidt tot grote problemen voor de Turkse economie, die toch al in zwaar weer verkeert door de huidige inflatie (54,4 procent) en de zwakke lira (16,4 per euro).
Belangrijke handelspartners
Want Rusland en Oekraïne zijn belangrijke handelspartners; Turkije drijft jaarlijks voor 34,7 miljard respectievelijk 7,4 miljard dollar (6,7 miljard euro) aan handel met deze landen.
Alleen al de stijging van de olieprijs en het verlies van inkomsten uit toerisme kunnen Turkije 30 miljard dollar per jaar kosten, berekende de Turkse econoom Mahfi Egilmez. Dat is zo’n 4 procent van het Turkse bruto binnenlands product.
Sinds het begin van de oorlog is de olieprijs gestegen van 76 dollar naar 115 dollar per vat. Dat is een enorm probleem voor een land als Turkije, dat vrijwel al zijn energie importeert.
Overigens is niet alleen zonnebloemolie fors duurder geworden door de oorlog, het geldt ook voor importgoederen als graan. Van de Turkse graaninvoer komt 85 procent uit Rusland en Oekraïne. Experts verwachten dat de broodprijs daardoor de komende tijd flink stijgt.
Toerisme
Zo bezorgt de oorlog de Turkse toerismesector een zware klap. De 4,7 miljoen Russische bezoekers vormden vorig jaar de grootste groep buitenlandse toeristen in Turkije.
Ook kwamen er 2 miljoen Oekraïners. Maar door de daling van de roebel zullen veel Russen zich geen vakantie in Turkije meer kunnen veroorloven.
Bovendien is betalen lastig geworden, nu Visa en Mastercard hun diensten voor Russen hebben opgeschort.
Volgens president Erdogan biedt de oorlog banken en toerisme in Turkije ook kansen. Rijke Russen zullen immers eerder op vakantie gaan in een neutraal land als Turkije dan in het vijandige Europa, is de redenering.
De miljardair Roman Abramovitsj stuurde zijn beide superjachten deze week naar Turkije, waar ze niet het risico lopen geconfisqueerd te worden. En er zijn aanwijzingen dat Russen via Turkse banken proberen onder westerse sancties uit te komen.
Ook de Turkse munt komt opnieuw onder druk. De geplaagde lira was dit jaar juist redelijk stabiel, mede dankzij onorthodoxe ingrepen van de centrale bank.
Zij gaf in december liefst 7,3 miljard dollar aan buitenlandse reserves uit om de koers van de lira te stabiliseren. Maar gezien de reserves kan de bank zulke steun niet lang volhouden.
De regering bezweert overigens dat van tekorten geen sprake is, maar heeft toch maar export van zonnebloemolie verboden.
De oppositie stelt intussen dat de regering de crisis heeft verergerd door de landbouw te verwaarlozen. Daardoor produceert Turkije zelf niet genoeg voedsel en is het afhankelijk van de import.
Bron: Nederlandse media
