De Armeense premier Nikol Pashinyan heeft commentaar gegeven op het “normalisatieproces” met Turkije en aangegeven dat een ontmoeting met Erdoğan mogelijk is.
De minister van Buitenlandse Zaken van Turkije, Mevlut Cavusoglu, heeft gezegd dat Turkije en Armenië opnieuw chartervluchten tussen Istanboel en Jerevan zullen opstarten.
“De terugkeer naar een ‘normalisatieproces’ tussen Turkije en Armenië zal beginnen met een meer bescheiden en praktische reeks doelstellingen: het aanknopen van diplomatieke betrekkingen en het heropenen van de gesloten grens,” vertelde Richard Giragosian, directeur van het Centrum voor Regionale Studies, een onafhankelijke denktank in Jerevan.
Hij zei: “Normalisatie is een eerste stap, en is geen aanbod of streven naar verzoening of toenadering”.
Giragosian voegde eraan toe dat beide partijen de eerste stap al hebben gezet door gezanten te benoemen en chartervluchten tussen de twee landen te beginnen, wat ze eerder deze maand hebben gedaan.
Aangemoedigd door de herverkiezing van premier Pashinyan, streven Turkse ambtenaren naar normalisering met Jerevan in een stapsgewijs programma dat de grenzen zou openen en volledige betrekkingen tot stand zou brengen.
Turkse functionarissen zijn van mening dat normalisatie tussen Turkije en Armenië de veiligheid en stabiliteit in de regio in het algemeen ten goede zal komen.
Ambtenaren zeggen dat er meer redenen zijn om de betrekkingen met Armenië te normaliseren dan niet, en geloven dat Rusland – dat aanzienlijke commerciële en politieke belangen heeft in Jerevan – het proces niet zal belemmeren.
“De terugkeer naar diplomatieke betrekkingen tussen Turkije en Armenië is een zeldzaam succes in het Turkse buitenlandse beleid en een positieve ontwikkeling na maanden van politieke instabiliteit en economische crisis in Turkije”, aldus Giragosian.
Armenië en Turkije ondertekenden in 2009 een historisch vredesakkoord om de banden te herstellen en hun gedeelde grens na decennia te openen, maar de overeenkomst werd nooit geratificeerd en de banden zijn gespannen gebleven.
‘Niet vijandig’
Hoewel het vandaag de dag vreemd mag lijken, waren de betrekkingen tussen Turkije en Armenië aanvankelijk niet vijandig. Toen Armenië zich in 1991 onafhankelijk verklaarde van de Sovjet-Unie, was Turkije het eerste land dat de nieuwe staat erkende.
Ankara probeerde zijn nieuwe buurland te helpen door humanitaire hulp en het broodnodige graan te leveren. Maar er werden nooit echt diplomatieke betrekkingen aangeknoopt en het proces kwam tot stilstand toen Armenië in 1993 Nagorno-Karabach annexeerde, een nominaal gebied van Azerbeidzjan.
Na drie decennia is er nu echter een reële kans dat de partijen eindelijk tot een oplossing komen, hun grenzen openstellen en diplomatieke missies uitwisselen.
Onverwacht besloten Ankara en Jerevan vooruitgang te boeken nadat Azerbeidzjan vorig jaar grote delen van Nagorno-Karabach in beslag had genomen, wat het deed met aanzienlijke hulp van Turkije.
“We waren nogal verbaasd dat de Armeense premier Nikol Pashinyan in juni de verkiezingen won met meer dan 50 procent steun, na een oorlog die hij verloor van Azerbeidzjan,” vertelde een Turkse ambtenaar, op voorwaarde van anonimiteit.
“Zijn verkiezing moedigde ons aan om met de Armeense regering te praten over een normalisering, omdat hij nu een sterk mandaat heeft en zijn populariteit aangeeft dat het Armeense volk ook een verandering wil.
Beide landen stonden in 2009 dicht bij een verzoeningsakkoord, dat zelfs een bepaling bevatte over de oprichting van een geschiedeniscommissie om te bespreken of de moordpartijen als genocide kunnen worden aangemerkt.
Maar het felle protest van Bakoe tegen de voortdurende Armeense aanwezigheid in Nagorno-Karabach en zijn dreigement om cruciale energiedeals met Ankara stop te zetten, verhinderden verdere vooruitgang.
Nu de kwestie Nagorno-Karabach voor Azerbeidzjan grotendeels is opgelost door de militaire verovering ervan, zijn de Turkse functionarissen ervan overtuigd dat een oplossing meer dan waarschijnlijk is.
‘West-Armenië’
Een van de geschilpunten tussen Turkije en Armenië is altijd de aanspraak van Armenië op Turks grondgebied geweest.
Turkse functionarissen zijn van mening dat de bepalingen over de Armeense onafhankelijkheidsverklaring en de grondwet over een “West-Armenië” op Turks grondgebied voor interpretatie vatbaar zijn en geen echte bedreiging vormen.
“Als de grenzen eenmaal open zijn en de handel weer op gang komt, zal dat zeker goed zijn voor de mensen in beide landen, vooral in de grenssteden”, aldus een tweede Turkse functionaris.
“We geloven dat Iran en Georgië hier ook van zullen profiteren.”
Turkse functionarissen vrezen echter dat de Armeense diaspora in de Verenigde Staten en Frankrijk de normalisatie zou kunnen ondermijnen door een publieke campagne in Armenië te voeren en haar politieke kapitaal te gebruiken.
Zij vrezen dat zij dit zouden kunnen doen via ultranationalistische partijen zoals de Armeense Revolutionaire Federatie, die historisch bekend staat als Dashnaktsutyun.
Bron: Turkse media
