De Turkse cinema van vroeger heeft Europa helaas niet vaak bereikt. Eeuwig zonde, dat denkt grafisch ontwerper Gökhan Yeter. Dat schrijft de Nederlandse media.
Daarom blaast de Turkse Nederlander de filmposters van deze klassieke “vergeten” Turkse films nieuw leven op zijn sociale media.
Door de films van toen in een modern jasje te steken, hoopt Gökhan opnieuw aandacht voor de Turkse Yeşilçam cinema te genereren.
“Dit zijn prachtige verhalen, voor elke cinemaliefhebber.”
View this post on Instagram
De liefde voor Yeşilçam cinema begon bij Gökhan al vroeg. Met zijn grootvader ging hij vroeger naar een winkeltje in het centrum van Arnhem. Daar kochten ze videobanden van Turkse films die ze thuis samen keken.
“Het waren prachtige films maar ook een middel om ons kinderen een stuk van onze andere cultuur mee te geven.”
Gökhan was niet de enige die op deze manier meer leerde over de taal en cultuur van zijn familie. “Die videobanden werden in de jaren 80 massaal gekocht en gekeken door Turkse migranten in heel Europa.”
View this post on Instagram
Naarmate hij ouder werd, is Gökhan zijn favoriete Yeşilçam films van vroeger opnieuw gaan kijken. Ditmaal met een frisse blik, want hij is grafisch ontwerper van beroep.
“Daardoor kijk ik anders naar die films. Ik zie beelden en denk: dat zou gaaf staan op een poster. Ik ben opnieuw echt onder de indruk van die films.”
Als hobby ging hij een soort alternatieve filmposters voor zijn favoriete films ontwerpen.
View this post on Instagram
Sahte Kabadayı / Fake Gangster (1976) 🎡
Dat ontwerpen begint vaak bij het beeld. Gökhan gebruikt oude beelden van de films en moet deze vaak restaureren. “Ik maak ze scherper of lichter, maar ik fotoshop soms ook nieuwe elementen erin.”
Verder speelt hij met lettertypen. Die kunnen namelijk cultuurgebonden zijn, maar ook een bepaalde tijd vertegenwoordigen.
“Het uiteindelijke doel is om de filmposters in een modern jasje te plaatsen waardoor ze aantrekkelijker zouden zijn voor de moderne filmkijker.”
View this post on Instagram
De term Yeşilçam verwijst volgens Gökhan naar een stroming binnen de Turkse cinema. De term is afkomstig van een straatnaam in Istanboel.
Het was een ontmoetingsplaats voor de filmmakers. Ze wijken af van het reguliere Turkse cinemalandschap zoals het nu is. Hoewel de stijlen in de Yeşilçam films onderling behoorlijk kunnen verschillen, zijn ze toch herkenbaar.
“Dat is met name door de namen die eraan meewerkten. Bepaalde producenten, regisseurs en acteurs behoorden allemaal tot dat clubje van Yeşilçam. Het is lastig te omschrijven, maar die films hebben een bepaalde sfeer.”
Hoe populair de films ook waren onder de Turkse bevolking, echt doorbreken in de rest van de wereld deden ze niet. Daar heeft Gökhan wel een theorie over.
View this post on Instagram
Süt Kardeşler / The Foster Brothers (1976)
“De Engelse taal is voor ons Nederlanders – zeker de jonge generatie – niet echt een barrière. Daarom zijn alle gezichten gedraaid naar Hollywood als het gaat om films. Bij het Turkse volk is dat anders. De Yeşilçam films zijn in de eigen taal gemaakt. Ambitie om Europees door te breken was er bijna niet. Ze bleven binnen de eigen binnenlandse kaders.”
Hoewel Yeşilçam nooit echt Europa bereikte, hoopt Gökhan daar met zijn posters toch voor te zorgen. “Deze producenten hebben het misschien nooit gedurfd om hun films richting Europa te tentoonstellen maar ik denk dat het heel goed kan. Er zitten écht mooie films tussen, niet alleen interessant voor mensen van Turkse komaf maar voor iedere cinemaliefhebber.” Zijn doel is het bijzondere verhaal van deze filmstroming internationaal bekend te maken. “Sommige van de films kun je vinden op Youtube maar ze zijn niet altijd ondertiteld. Hopelijk komt dat nog.”
Bron: BNM
