Dionysos, de stoute jongen uit het Griekse Pantheon, was de god van de vruchtbaarheid, van de boomgaarden en de vruchten, van de krankzinnigheid, van wijn en wijnmakers, van rituele razernij, religieuze extase, festiviteiten en theater.
De site waar het masker werd opgegraven, ligt in de West-Anatolische provincie Balıkesir. TRT World sprak met Kaan İren van de universiteit van Sıtkı Koçman in Muğla. İren leidt de opgravingen in de oude stad Daskyleion. Hij overloopt wat ze zoal opgegraven hebben, van een Dionysosmasker tot skeletten van kleine muizen.
Het terracotta masker was waarschijnlijk van de Griekse god Dionysos (die de Romeinen Bacchus noemden). Het werd pas onlangs gevonden en İren waarschuwt om de resultaten niet te snel te interpreteren:
“Het masker dateert waarschijnlijk van het eind van de 4de eeuw v.C. We mogen echter niet vergeten dat al wat we tot dusver over het masker te weten zijn gekomen nog in zekere mate voorlopig is. Later zullen de archeologen het masker nog grondiger bestuderen.”
Over de functie van het terracotta masker zegt İren dat het “waarschijnlijk een ex voto (offer om iets af te smeken) [was] en dat het waarschijnlijk tijdens een ritueel aan Dionysos werd geofferd voor een betere wijnoogst.”
“Daskyleion ligt ten zuidoosten van het meer van Manyas en dicht bij Egili, een kwartier van Bandırma.” Het was “een multiculturele stad. De Mysiërs, Frigiërs, Lydiërs en de Perzen leefden er vreedzaam samen,” legt hij uit.
Het masker werd gevonden in de Acrodaskyleion (de bovenstad), toen de ruïnes van een Lydisch gebouw werden opgegraven, vertelt hij. “Maar het masker zelf is van recentere datum. Helaas werd het niet in zijn context gevonden en daarom blijven veel vragen onbeantwoord.”
“Maar als dit masker echt van Dionysos was, dan kunnen we aannemen dat die Griekse god in Daskyleion vereerd werd, hoewel het geen Griekse stad was voor de Hellenistische periode. We vonden het masker 40 centimeter onder de grond, volledig in stukken gebroken. Onze restaurateur heeft het perfect kunnen herstellen.”
De opgravingen in Daskyleion worden uitgevoerd door een team van de universiteit van Sıtkı Koçman in Muğla, onder supervisie van het ministerie van Cultuur en Toerisme. Ze worden financieel mogelijk gemaakt door die twee instellingen, alsook door de stadsbesturen van Balıkesir en Bandırma.
De oudste vondsten “gaan terug tot het derde millennium v.C. De stad beleefde haar gloriejaren toen ze in 546 v.C. een satrapal (administratief centrum) in het Perzische Keizerrijk werd. Toen de Macedoniërs onder leiding van Alexander de Grote arriveerden (334 v.C.), werd de stad stilaan ‘gehelleniseerd’. Elk seizoen graven de archeologen een hele hoop interessante artefacten op uit al die verschillende periodes.”
İren vertelde ook nog een vreemd verhaal over de fossiele resten van kleine knaagdieren. “Het grappigste voor ons, dit jaar, was dat we op de beenderen en schedels van kleine muizen zijn gestoten, toen we een Lydische keuken en opslagplaats uit de eerste helft van de 6de eeuw v.C. opgroeven. Een paar dagen later vonden we, levend en wel, een muis van hetzelfde type. Dat was dus waarschijnlijk een afstammeling van die Lydische voorouders.”