In Turkije vind je steeds meer kwallen langs de kust, en dus ook steeds meer mensen die last hebben van kwallensteken. Daar heeft een expert deze week voor gewaarschuwd.
Overal langs de Turkse kust komen kwallen voor, zegt professor Nur Eda Topçu Eryalçın. Turkije wordt omgeven door vier zeeën, waaronder ook de Zwarte Zee, die volledig door land ingesloten wordt.
Eryalçın is professor aan de universiteit van Istanbul en lid van de Turkse Stichting voor Marien Onderzoek (TÜDAV). Aan de Turkse kust leven verschillende kwallensoorten, zegt ze in een interview met Anadolu Agency (AA).
Experts maken zich vooral zorgen om de giftige soorten, die de laatste tijd vooral aan de Middellandse Zeekust opduiken.
“Het aantal soorten in de Middellandse Zee en de Zwarte Zee is de afgelopen jaren toegenomen. In de Middellandse zien we bovendien andere soorten dan vroeger. Door de klimaatverandering warmt het water van de Middellandse Zee op, en daardoor komen vreemde, tropische soorten gemakkelijker naar hier.
Dat geldt vooral voor de Lessepsiaanse migratie.” Dat laatste is een ecologisch fenomeen waarbij mariene soorten via het Suezkanaal van de Rode naar de Middellandse Zee migreren.
“We zien meer vreemde, exotische soorten. Een ander en veel ouder fenomeen vormt de veranderingen in de voedselketen. Door overbevissing van kleine vissoorten die hetzelfde eten als de kwallen, overleven zij langer en kunnen ze zich beter voeden.”
Verder legt Eryalçın uit dat het volbouwen van de kuststrook ook bevorderlijk is voor kwallen. “Ze hebben harde grond nodig om te broeden. Hoe meer land je afsnoept van de zee, des te meer vinden zij geschikte gronden om te broeden. In de Bosporus is er bijvoorbeeld veel broedgrond.”
Hoewel niet alle kwallen steken, kunnen de steken van sommige soorten heel pijnlijk zijn.
Volgens haar is een overvloed aan kwallen “schadelijk op meer dan één manier.” “Het is niet goed voor het toerisme, want toeristen willen niet gaan zwemmen op een plek waar het vol kwallen zit. Voor de visserij evenmin, want ze beschadigen de visnetten.”
Volgens dr. Selin Gamze Sümen, die ook lid is van TÜDAV, lijken de meeste kwallensteken op brandwonden op de huid. “Contact met een kwal kan leiden tot pijn aan de huid, een branderig gevoel, jeuk en zwellingen. Sommige mensen hebben er weinig last van, maar met name kinderen, ouderen en mensen met allergieën kunnen er veel last van hebben,” waarschuwt ze.
Sümen raadt af om een douche te nemen, ammoniak op de wonde te doen of ze te wassen met kraantjeswater. “Raak de wonde nooit aan met je blote handen, maar wrijf erover met een handdoek of kledingstuk. Daarna moet je ze wassen met zeewater. Je kan je ook wassen met azijn, maar maximum een kwartier lang. Of je kan scheerzeep gebruiken, maximum drie minuten, en dan het schuim voorzichtig wegwassen. Dat helpt om het gif weg te krijgen.”
Kwallenpopulatie
TÜDAV ontwikkelt een databank om de kwallenpopulatie te monitoren op de website ‘yayakarsa’ (wat als het steekt?). Daar kan je foto’s uploaden van de kwallen die je tegenkomt. Zo help je de wetenschappers om inzicht te krijgen in de prevalentie van verschillende soorten in de diverse zeeën.
“We weten nog steeds maar weinig over de levenscyclus en de verspreiding van deze dieren,” zegt Eryalçın.
Sinds in 2016 een uitbreiding van het Suezkanaal in gebruik genomen werd, duiken steeds meer invasieve soorten op aan de Turkse kust. De expansie, samen met de hogere zeewatertemperaturen, de toename van het scheepvaartverkeer en andere factoren, eisten hun tol voor het ecosysteem.
Volgens wetenschappers kwam er een groot aantal niet-inheemse soorten bij in de Middellandse Zee toen het kanaal in de 19de eeuw werd gegraven. Sinds de uitbreiding is er een nieuwe invasie op gang gekomen.