Volgens historicus Maxime Gauin wordt er vanuit bepaalde Armeense kringen druk uitgeoefend op de Franse intellectuelen inzake de gebeurtenissen van 1915. Hij is zelf verwikkeld in een proces met een Armeense woordvoerder in verband met zijn uitspraken over dit thema.
“Veel mensen die werken rond het thema ‘Turkije in Frankrijk’ worden bang omdat ze geïntimideerd worden. En dan durven ze ineens niets meer zeggen,” zegt hij in een interview met de krant Hürriyet. Hij roept alle historici die het thema ‘Turkije in Frankrijk’ onderzoeken op om op hun strepen te staan.
Over zijn eigen situatie zegt hij: “Als je van je af bijt door publiek te reageren of klacht in te dienen, worden ze vroeg of laat vanzelf minder agressief.”
Radicale Armeense kringen
Sinds 2006 proberen mensen uit radicale Armeense kringen in Frankrijk om alle historici, die de gebeurtenissen van 1915 geen ‘genocide’ noemen, de mond te snoeren. De Franse Grondwettelijke Raad verklaarde dat soort initiatieven – rechtstreeks in 2012 en 2017 en onrechtstreeks in 2015 – ongrondwettelijk, maar toch blijft men het proberen vanuit radicaal Armeense kringen.
Het geval van Gauin is tekenend voor de recente aanvallen van radicale Armeniërs op de vrijheid van meningsuiting in Frankrijk. Daarbij proberen ze bepaalde academici in diskrediet te brengen en vallen ze de wetenschappelijke studies aan die hun visie op de gebeurtenissen van 1915 tegenspreken.
Gauin diende een klacht in wegens laster tegen Ara Toranian en auteur Samuel Tilbian, vanwege de beledigende uitspraken tegen hem op de website van het Franse magazine Les nouvelles d’Arménie. Toranian was hoofdredacteur van het tijdschrift van het Geheime Armeense Leger voor de Bevrijding van Armenië (ASALA) tussen 1976 en 1983, en tevens voorzitter van de Coördinerende Raad van Armeense Organisaties in Frankrijk.
De 17de Kamer van het Hof van Beroep in Parijs sprak Toranian en Tilbian vrij op 28 november 2017. Het Hof erkende de belasterende aard van voornoemde uitspraken, maar oordeelde dat ze geen schade hadden berokkend.
Gauin ging hiertegen opnieuw in beroep; de zitting vond plaats op 21 februari. Volgens Gauin zal het vonnis worden uitgesproken op 28 maart.
Gauin werkt verder aan zijn doctoraat aan de Universiteit van het Midden-Oosten (METU) in Ankara. Hij werkt aan het departement Geschiedenis en doet onderzoek naar de Franse aanwezigheid in de provincie Adana, in Zuid-Turkije, de rol die de provincie heeft gespeeld in de Eerste Wereldoorlog en de Turkse Onafhankelijkheidsoorlog en de aanwezigheid van Armeense legioenen in de regio.
Een aantal wereldberoemde wetenschappers als Bernard Lewis, Stanford Shaw en Justin McCarthy waren eerder al het voorwerp van dergelijke verdachtmakingspogingen, net als Gauin.
Genocide
In 2001 heeft Frankrijk de moordpartijen officieel erkend als genocide, maar sommigen bleven ontkennen dat de gebeurtenissen van 1915 als genocide omschreven kunnen worden. Pogingen om dergelijke uitspraken te verbieden werden ongrondwettelijk verklaard door de Franse Constitutionele Raad.
Op 5 februari verklaarde de Franse president Emmanuel Macron dat “Frankrijk voortaan op 24 april de Armeense Genocide zal herdenken”.
Turkije erkent dat vele Armeniërs, die in het Ottomaanse Rijk woonden, omkwamen tijdens de Eerste Wereldoorlog bij aanvallen van Ottomaanse troepen. Maar volgens Turkije zijn de cijfers niet accuraat, en het ontkent ook dat de moordpartijen systematisch van aard waren. Het weigert de term ‘genocide’ te gebruiken en zegt dat er in die tijd ook veel Turkse moslims vermoord zijn geworden.
