UNESCO wil gefloten ´Vogeltaal´ uit Turkse Zwarte Zeeregio beschermen

De gefloten “vogeltaal” die kleine groepen bewoners van de Zwarte Zee gebruiken in de uithoeken van Noord-Turkije, wordt opgenomen in de UNESCO-lijst van bedreigde talen. Ze zou “dringend veiliggesteld moeten worden”.

Ongeveer 10.000 mensen, voornamelijk van het district Çanakçı in de provincie Giresun, maken momenteel gebruik van en begrijpen de taal volgens UNSECO.

Opkomst mobiele telefoon

Oorspronkelijk werd het gebruikt om overheen grote bergvalleien met elkaar te communiceren. De taal begon minder gebruikt te worden met de opkomst van de mobiele telefoon, dat een gemakkelijk alternatief is voor communicatie.

Minister van Cultuur Numan Kurtulmuş verwelkomt initiatieven om de taal te preserveren. Hij tweette het volgende: “De gefloten taal, ook bekend als de vogeltaal, heeft eeuwenlang weerklonken in de oostelijke Zwarte Zeeregio. Nu is hij opgenomen in de lijst van Niet-Materieel Cultureel Erfgoed met Nood aan Dringende Bescherming van UNESCO. Ik feliciteer mijn medeburgers van de Zwarte Zee die deze cultuur in leven hebben gehouden.”

Laatste 50 jaar serieuze afname gebruik

De gefloten taal wordt doorgaans gebruikt in het dorp Kuşköy, dat vertaald kan worden als “vogeldorp”.

Tot 50 jaar geleden werd het veel gesproken in de gebieden Trabzon, Rize, Ordu, Artvin en Bayburt. Sindsdien is het echter compleet verdwenen of wordt het enkel nog met enkele woorden gesproken door lokale herders.

Belang van de taal

Volgens UNESCO begrijpen de mensen van Çanakçı het belang van de taal, maar hebben technologische ontwikkelingen en emigratie voor een afname gezorgd. Dit zowel in het aantal mensen die de taal gebruiken alsook de gebieden waar het gesproken wordt.

“Het is ook duidelijk dat de nieuwe generaties aanzienlijk minder interesse hebben in de gefloten taal,” aldus de organisatie. Als gevolg daarvan loopt de taalgewoonte het risico om geleidelijk aan gescheiden te worden van haar fundamentele gebruiksomgeving om zo “een entertainmentgerichte en artificiële praktijk” te worden.

“Taal is indicator van menselijke creativiteit”

De organisatie looft de taal als een “sterke indicator van menselijke creativiteit”. Dit aangezien gefloten geluiden bepaald door de vingers, tong, tanden, lippen en wangen in staat zijn om woorden te simuleren en articuleren.

Er bestaan tientallen gefloten talen overheen heel de wereld. Ze komen voornamelijk voor in ruigere steile landschappen of dichtbegroeide bosgebieden waardoor communicatie moeilijk is. Het Atlasgebergte in Noord-Afrika, de Highlands van Noord-Laos of het Amazonebassin van Brazilië zijn voorbeelden van dergelijke gebieden.

Vogeltaalfestival

Kuşköy organiseert sinds 1997 het Vogeltaalfestival om het gebruik van de taal te promoten. Het district voorziet ook lessen in het taalgebruik tijdens de laatste 3 jaren van de basisscholen in de regio. Desondanks ziet UNESCO dus dat “de gefloten taal weldra volledig zou kunnen verdwijnen, behalve als er essentiële beschermingsmaatregelen worden getroffen met een geïntegreerde aanpak.”

Hurriyet

BONUS