Zeki Muren: “Pasha van de Turkse muziek”

Zeki Muren was een van de meest interessante en opvallendste Turkse bekendheden binnen de Turkse kunstgeschiedenis.

Hij was een hoog gewaardeerd zanger, componist en artiest met een zeer unieke en herkenbare stem. Hij stond bekend voor zijn perfecte articulatie van de Turkse taal en leidde een zeer uitzonderlijk en succesvol leven.

Muren bouwde door zijn populariteit een enorme muzikale fanbase op, en dat in een genre met een, gewoonlijk, zeer gelimiteerd publiek. Zijn muziek plaatst men onder het genre van de Ottomaanse klassieke muziek.

Met zijn brede set aan artistiek talent slaagde Muren er altijd in de aandacht te houden van zijn publiek tijdens zijn optredens. Zeki Muren onderscheidde zich van andere artiesten met zijn zeer opvallende klederdracht, rijkelijk versierde ringen en een zwaar gebruik van make-up.

Muren kan beschouwd worden als een pionier in het accepteren van homoseksualiteit in de Turkse maatschappij die erom bekend staat zeer conservatief te zijn omtrent holebizaken en zaken omtrent transgenders.

Ondanks alles slaagde Muren erin volledig geaccepteerd te worden door de Turkse gemeenschap. Zeki Muren staat vandaag de dag, bij zijn miljoenen fans, bekend als “Sanat Gunesi” (wat zoveel betekend als “de zon van de kunst”).

“Pasha van de Turkse muziek”

Daarnaast staat hij ook bekend als de “Pasha” wat een term is die men gewoonlijk gebruik voor hooggerankte militairen en politici in het Ottomaanse rijk. Na een liveoptreden in 1969, werd Muren door de lokale kranten benoemd als “Pasha van de Turkse muziek”. Vandaag de dag wordt de titel nog steeds gebruikt om naar Zeki Muren te verwijzen.

Toen Zeki besliste te verhuizen naar Bodrum wegens gezondheidsredenen werd hij daar door de plaatselijke bevolking met open armen ontvangen. Al snel werd hij een symbool voor de stad. Dat resulteerde onder andere in het openstellen van zijn huis als een publiek kunstmuseum volledig gewijd aan hem in het jaar 2000 (4 jaar na zijn dood).

Zijn muziek is nog steeds enorm populair en heeft na al die jaren nog steeds niets aan zijn bekendheid moeten inboeten. Nog steeds kan men zonder problemen liedjes terug vinden van Zeki Muren op de bekende Bestsellerlijst van de Klassieke Turkse muziek.

Zeki Muren, een biografisch overzicht

Zeki Muren werd geboren in 1931 in Bursa. Zijn vader was een houtverkoper, afkomstig uit Skopje, Macedonië.

Na het afsluiten van de basisschool in zijn thuisstad verhuisde Muren naar Istanbul waar hij zijn middelbaar onderwijs met succes afsloot in de eerste graad. Vervolgens schreef Muren zich in aan de Academie voor decoratieve en schone kunsten, eveneens in Istanbul, en vandaag beter bekend als de Mimar Sinan Universiteit.

In zijn universiteitsjaren kwam Muren bij Istanbul Radio terecht als zanger. In 1951 hield hij zijn eerste concert wat meteen een gigantisch succes was en hem op korte tijd beroemd maakte in Turkije. In 1955 won hij met een van zijn liedjes, genaamd Manolyam, het Gouden Record in 1955. In 1991, kreeg Zeki de titel van “Staatsartiest van Turkije” voor zijn bijdrage aan de Turkse muziekwereld en cultuurwereld.

Tijdens zijn 45 jaar lange carrière componeerde Zeki meer dan 200 liedjes en nam meer dan 600 eigen liedjes op. Vele van zijn liedjes kwamen eveneens terecht in de hitlijsten van landen zoals Griekenland, Iran, Duitsland en zelfs de Verenigde Staten.

Zeki Muren was een enorm getalenteerd artiest, poëet, acteur, schilder en ontwerper van kledij. Hij publiceerde zijn eerst poëzieboek in 1965. Op het grote scherm, als acteur, verscheen hij een eerste maal in 1954. Dat eerste succes zou het begin zijn van een, eveneens succesvolle, carrière als acteur. Na zijn eerste rol speelde Muren nog 28 maal mee in een langspeelfilm. Daarnaast was Muren schilder. Al beschouwde hij dit vooral als een hobby. Desondanks kende zijn kunst heel wat succes. Muren stelde zijn werken tentoon in bijna alle steden van Turkije. Ten slotte kende Muren ook succes als designer van kledij. Hij ontwierp zijn eigen stagekledij waarvoor hij telkens heel wat reactie kreeg van zijn publiek, elke keer dat hij verscheen op het podium.

Zeki Muren stierf aan een hartaanval tijdens een liveoptreden in de stad Izmir op 24 september, 1996. Het optreden maakte deel uit van een benefiet ter ere van Muren als zanger en componist en zijn vele bijdragen aan de Turkse muziek. Zijn dood veroorzaakte een ware schokgolf in Turkije. Duizenden Turken waren aanwezig op zijn publieke begrafenis.

In het jaar 2000 werd het Zeki Muren kunstmuseum opgericht in Bodrum. De plaats waar hij vroeger leefde. Nog elk jaar tot vandaag lokt het museum duizenden bezoekers en dat van alle leeftijden. Het museum tracht de herinnering aan Muren, uit respect voor alles wat hij betekend heeft voor Turkije, in stand te houden.

Vandaag leeft de “Pasha van Bodrum” nog steeds verder in de harten van alle Turken. Zijn verjaardag, op 6 december, wordt vandaag gevierd als “de dag van de Klassieke Turkse muziek”. Jaarlijks worden er her en der nog steeds allerlei benefietconcerten ter ere van Zeki Muren gehouden. Zeki Muren is en zal altijd een belangrijk deel zijn van het culturele leven in Bodrum en bij uitbreiding, het culturele leven in Turkije.

Enjoy-bodrum.com