Voor veel Nederlandse moslims betekent de ramadan een maand lang niet eten, drinken, roken en geen gemeenschap tussen zonsopkomst en zonsondergang. Van de vijf ‘zuilen’ (verplichtingen) van de islam wordt deze misschien wel het trouwst beleden. Dat schrijft de Volkskrant.
Volgens het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) vast 87 procent van de Marokkaans-Nederlandse moslims elke dag van de ramadan. Van de Turkse Nederlanders is dat 55 procent. Dat is fors meer dan het aantal moslims dat vijf keer per dag bidt of eens per week de moskee bezoekt.
Mohamed Ajouaou, theoloog aan de Vrije Universiteit, kijkt niet op van die cijfers. Meer nog dan een religieus of spiritueel ritueel is de ramadan een sociale activiteit. Iedere moslim ondergaat tegelijkertijd dezelfde beproeving en families komen ’s avonds samen om het vasten te verbreken met een maaltijd (iftar). ‘Vasten draagt bij aan de gemeenschapszin en culturele identiteit van moslims’, zegt Ajouaou, ‘een soort Kerst, maar dan een maand lang.’
Dat sociale aspect vormt ook de reden dat moslims die niet kunnen of willen vasten soms bang zijn om buiten de boot te vallen. Ze eten en drinken stiekem of vasten gewoon mee, ook al zijn ze door ziekte, zwangerschap, ouderdom of menstruatie uitgezonderd. Zoals de moeder van Ajouaou, die suikerziekte heeft maar het moeilijk vindt om te eten omdat niemand anders het doet. ‘Deels komt die druk vanuit de moslims zelf, die niet willen opvallen, maar soms ook omdat anderen zeggen dat je geen goede gelovige bent als je niet vast. Dat is natuurlijk verkeerd.’
De ramadan is een groepsproces met veel sociale controle, vindt Zouhair Saddiki (32). Als kind van Marokkaans-Algerijnse ouders is het vasten hem met de paplepel ingegoten, maar soms ‘flext’ de docent aan de Hogeschool Rotterdam. Op een moordend drukke werkdag of als hij zich echt niet goed voelt, neemt hij gewoon een slok water of een banaan. De ramadan is een ‘bijstuurmomentje’ om een betere moslim te worden, vindt hij, en als je geen energie hebt om je te bezinnen dan schiet het vasten zijn doel voorbij. ‘Sommige moslims kastijden zichzelf, ze denken: effe deze maand bikkelen en dan kunnen we weer doen en laten wat we willen. Maar vasten is een middel voor bezinning, geen doel op zich.’
De Volkskrant
Klik hier om het volledig artikel te lezen
